Chciani i niechciani patroni szkół

Jacek Grąziewicz

28 października 2003 (artykuł sprzed 20 lat)

Opinie (1)

Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat patroni szkół wywierali niemały wpływ na wartości przekazywane uczniom. Wydaje się jednak, że po przełomie 1989 roku tendencja ta wyraźnie się wzmocniła. Wraz z nastaniem III RP wiele placówek dydaktycznych porzuciło swoich dotychczasowych patronów na rzecz nowych. Szkoły przyjmowały chętnie imiona Jana Pawła II czy też Armii Krajowej. W niepamięć odeszli patroni kojarzący się nierozerwalnie z PRL.

Jedną z niewielu szkół, w której wprowadzono specjalną międzyprzedmiotową ścieżkę poświęconą patronowi jest Gimnazjum nr 3 w Gdańsku noszące imię Jana Pawła II.
- Już drugi rok z rzędu wprowadzamy w życie specjalny plan działań dydaktycznych związany z naszym patronem - powiedziała "Głosowi" Maria Gotartowska, koordynator zespołu ds. patrona w Gimnazjum nr 3 - Co roku bardzo uroczyście obchodzimy rocznicę pontyfikatu Jana Pawła II. Współpracujemy również ze szkołami noszącymi to samo imię. Należymy także do rodziny szkół im. Jana Pawła II. Wartości które głosimy to Bóg, Honor, Ojczyzna. Dzieci piszą listy do Ojca Świętego, biorą udział w konkursach organizowanych m.in przez "Solidarność".

Jak jednak stwierdziła Maria Gotartowska w szkole przekazuje się jedynie ogólnoprzyjęte wartości humanistyczne.
- Nie można powiedzieć, że nasza szkoła jest placówką o charakterze religijnym. Szanujemy poglądy wszystkich naszych uczniów i sytuacja każdego dziecka rozpatrywana jest indywidualnie.

Wiceminister edukacji Franciszek Potulski zapytany o problem neutralności światopoglądowej szkół im.Jana Pawła II powiedział, że odpowiedź na to pytanie jest bardzo złożona.
- Nadaniu szkole imienia Jana Pawła II zawsze towarzyszy podtekst braku neutralności światopoglądowej. Można to uznać za przemycanie czegoś, co niekoniecznie musi wszystkim odpowiadać. Drugim problemem jest to, że Jan Paweł II jest osobą żyjącą. Wiele osób twierdzi, że należy sięgać jedynie po patronów pokrytych już trochę patyną. Jestem za rozdziałem Kościoła od państwa i szkoły od religii, jednak jeśli rodzice życzą sobie, aby ich dzieci uczęszczały do szkoły im. Jana Pawła II, to nic złego w tym nie widzę. Nie ma bowiem powodu żeby walczyć z którymkolwiek z dziesięciu przykazań. Problem polega na tym, żeby pamiętać o wartościach głoszonych przez patrona, a nie o instytucji tym wszystkim zarządzającej.

Jak powiedziała nam Elżbieta Nikiel, dyrektor ZKPiG nr 21 w skład którego wchodzą szkoła podstawowa i gimnazjum im.Armii Krajowej, szkoła wychowuje dzieci i młodzież w duchu patriotycznym.
- Na godziny wychowawcze zapraszani są goście - żołnierze AK. Również podczas lekcji historii szczególny nacisk kładziony jest na materiał związany z patronem naszej szkoły.
Dyrektor Nikiel stanowczo stwierdziła, że podczas lekcji historii uczniom przekazywana jest cała prawda na temat Armii Krajowej. - Uczniowie uczą się prawdziwej, w żaden sposób niekoloryzowanej, historii.

Pomimo zmiany ustroju niezmiennie na swoich miejscach pozostały postacie ponadczasowe, takie jak Adam Mickiewicz czy Juliusz Słowacki. W Gdańsku imię twórcy "Pana Tadeusza" nosi Szkoła Podstawowa nr 44.
- Niezależnie od systemu panującego w Polsce wieszcz jest wieszczem i jego zasługi przez wszystkich są jednakowo postrzegane
- stwierdziła w rozmowie z "Głosem" Irena Karbowiak, dyrektor szkoły nr 44. - W programie wychowawczym nasz patron zajmuje jedno z ważniejszych miejsc. W codziennym życiu szkoły bardzo mocno podkreślamy sylwetkę Adama Mickiewicza. Podczas lekcji języka polskiego kładziemy nacisk na jego utwory. Wokół patrona realizowany jest cały program.

Minister Franciszek Potulski stwierdził, że patroni mają służyć przede wszystkim celom wychowawczym.
- Dzieciom potrzebny jest wzór do naśladowania. A patroni doskonale spełniają tę funkcję.