Bezkompromisowy Wojciech Smarzowski czytelnie i stanowczo opowiada o ludzkim zepsuciu i kościelnym systemie wymagającym gruntownego remontu. "Kler" nie jest ostrzem wymierzonym w katolików, a jedynie filmowym narzędziem służącym piętnowaniu budzących odrazę praktyk. Niezależnie od tego, czy podczas niedzielnej mszy siadamy w pierwszym czy ostatnim rzędzie, czy może w ogóle omijamy kościół szerokim łukiem, ten film warto zobaczyć.
Smarzowski wykłada na filmowy ołtarz grzechy chciwości, żądzy i władzy. Rozlicza przede wszystkim człowieka jako jednostkę.
Kontrowersjami towarzyszącymi "Klerowi" można byłoby obdarować po równo każdy z pozostałych 15 filmów zakwalifikowanych do Konkursu Głównego 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. To jednak bezczelna wręcz dociekliwość, bezkompromisowy styl i fantazyjna odwaga w podejmowaniu trudnych filmowych tematów sprawiają, że z gorączkową niecierpliwością, namacalnymi obawami i niepohamowaną ciekawością wszyscy spoglądają tylko na Wojtka Smarzowskiego. A ten kolejny raz nie zawodzi, potwierdzając nietuzinkowy warsztat i wirtuozerską wręcz zdolność opowiadania.
Rozhulany skocznymi rytmami i zasypany toną humoru zwiastun, jak przystało na reżysera, stanowił jedynie zasłonę dymną. Owszem, w "Klerze" pretekstów do salw śmiechu nie brakuje, ale komediowy posmak "Kleru" bardzo szybko nabiera goryczy. Entuzjastycznym reakcjom towarzyszy coraz większa powściągliwość, frywolną opowieść wypiera ciężki gatunkowo psychologiczny dramat, a Smarzowski raz po raz serwuje nam elektrowstrząsy, po których trudno dojść do siebie. Szczególnie podczas konfrontacji z porażającym finałem.
Nieustające owacje dla ekipy filmu
Wiwisekcję polskiego Kościoła Smarzowski przeprowadził niezwykle kompleksowo, czemu służy naładowana (może aż nadto) wątkami historii trzech księży. Trybus (Robert Więckiewicz) notorycznie zagląda do kieliszka, a celibat traktuje dość wybiórczo. Lisowski (Jacek Braciak) przypomina typ klerykalnego dorobkiewicza ukierunkowanego na karierę w Watykanie. Kukuła (Arkadiusz Jakubik) cieszy się estymą wśród wiernych do czasu, gdy nie padnie ofiarą pedofilskich oskarżeń. Moralne i "zawodowe" zepsucie widać też "na górze" - arcybiskup Mordowicz (Janusz Gajos) z profesją duchownego ma już niewiele wspólnego. Kalkuluje z precyzją wziętego bankiera, konfabuluje ze zwinnością polityka, inwestuje niczym wyrachowany biznesmen.
Księża u Smarzowskiego nie są bezdusznymi gangsterami w sutannach. To ludzie pokiereszowani przez los, którzy w pewnym momencie dali się zdominować własnym słabościom.
Lista kościelnych grzechów głównych jest zresztą znacznie dłuższa i głównie dopisywaniu kolejnych pozycji służy Smarzowskiemu pierwsza część filmu. Bardziej ilustracyjna niż analityczna, mocno rozrywkowa i komediowa, przy tym czasami mało angażująca, przewidywalna i zbyt oczywista (przypomina się "Drogówka"). W dodatku stanowiąca pożywkę dla zagorzałych przeciwników filmu, bo właśnie wtedy twórcy "Kleru" najmocniej punktują współczesny Kościół, tworząc (na szczęście) tylko iluzję dzieła jednowymiarowego.
10
Koncepcyjnie film rozkwita właściwie dopiero w drugiej połowie. I właśnie w tym momencie warto skoncentrować swoją uwagę na ekranowej prawdzie, wyzbyć się uprzedzeń i poddać się racjonalnej obserwacji. Bez epatowania złością, oburzeniem czy podświadomym strachem. Tylko wówczas dostrzeżemy, że "Kler" nie stanowi elementu żadnej propagandowej, politycznej tuby. Nie celuje w bezbronnych wierzących. Nie jest podbudowany tanią sensacją. Rozbudowana ekspozycja bohaterów służy przede wszystkim obnażeniu mechanizmu ludzkiego upodlenia i zepsucia. Smarzowski wykłada na filmowy ołtarz grzechy chciwości, żądzy i władzy. Rozlicza przede wszystkim człowieka jako jednostkę. W tym przypadku jednostkę, która do zaspokojenia mrocznych potrzeb wykorzystuje społeczną pozycję i status duchownego.
"Kler" to jednocześnie przypowieść o zasiewaniu zła na każdym, podatnym na nie gruncie, nawet tym poświęconym i teoretycznie nieskazitelnym. Księża u Smarzowskiego nie są bezdusznymi gangsterami w sutannach. To ludzie pokiereszowani przez los, którzy w pewnym momencie dali się zdominować własnym słabościom. Trybus wódką zapija samotność, Lisowskim kieruje chora ambicja podbudowana trudną przeszłością, a Kukuła nie potrafi rozliczyć się z widmami dzieciństwa. Tytułowy kler tonie w obłudzie, zakłamaniu i oszustwie, ale gdzieniegdzie, choć nieśmiało i mało wyraziście, widać przebłyski dobra. Księża nie do końca są tu złem wcielonym.
Bez żadnej taryfy ulgowej, w bardzo apodyktyczny sposób, Smarzowski prześwietla natomiast zjawisko pedofilii wśród duchownych. Za pomocą niezbyt skomplikowanych środków artystycznych, scen naładowanych bólem, odtrąceniem i nie tylko dziecięcą traumą, reżyser wyraża absolutny sprzeciw wobec nie tyle samych bezdusznych aktów, a kościelnej polityce tuszującej przypadki molestowania. "Kler" jest filmowym manifestem nawołującym do radykalnych zmian watykańskiej strategii, a przynajmniej próby podjęcia debaty na ten temat.
U Smarzowskiego nie tylko przekaz, ale i jego forma odgrywa znaczącą rolę. A za tę w głównej mierze odpowiada świetnie dobrana obsada, aczkolwiek chciałbym nareszcie zobaczyć u twórcy "Domu złego" czy "Wołynia" zupełnie świeży zestaw współpracowników. Sprawdzona gwardia póki co jeszcze się sprawdza. Bryluje przede wszystkim Braciak, który ze względu na wielowątkowość swojej postaci ma największe pole manewru. Doskonale prezentuje się Jakubik, którego Kukuła przechodzi największą metamorfozę.
Solidnie wypada Więckiewicz, choć chwilami można odnieść wrażenie, że twórcom filmu zdarza się nieraz zapomnieć o jego postaci. Gajos jest klasą samą w sobie. Smarzowski po raz kolejny udowadnia, że potrafi wydobyć ze swoich aktorów wcale nie to, co jest najlepsze, lecz to, co przede wszystkim w danym filmie jest potrzebne. Warto jeszcze przysłuchać się mocno tym razem minimalistycznej muzyce Mikołaja Trzaski, która szczególnie w końcówce filmu znakomicie podbija dramaturgię.
O "Klerze" było głośno przed pokazem w Gdyni i na pewno poziom decybeli nie spadnie po oficjalnej premierze kinowej, która dopiero przed nami. Smarzowski znów udowodnił, że nie boi się kontrowersji i tematów tabu. Kościół nie zadrży w posadach, oby drgnęły sumienia.
Wojtek, Wojtuś ciebie już totalnie pogieło. Bawi się w moralistę to pogadaj z kolegami z branży..... tak dopiero jest jazda
5 lat
116
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:28
Renegaci chcą POuczać o morlności: rozwodniki, wiarołomcy małżeńscy, celebryci
wszelkiej maści i koloru
wdq2
5 lat
42
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:18
Następny film Aktorzyny i Celebryci!!!!
5 lat
96
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:24
(1)
Totalna chała dla ludzi szukających sensacji. Jest wina, będzie kara.
Kler to ludzie. Ludzie są dobrzy i źli jak w każdej grupie. Całe szczęście znakomita większość to pożadni ludzie.
Kościół był i będzie bo jest wiara.
5 lat
1410
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-21 00:57
Dokladnie! Jak mnie nudzi kazanie ksiedza to ide do innego kościoła bo moge w Gdańsku wybrać. Najważniejszy jest Bóg a ksiądz to jakby narzędzie w rękach Boga i nie ma co się tak emocjonowac ze jest taki czy inny. Przekazuje wiedzę i przykazania a sam ze swoich grzechów zostanie rozliczony ... dlatego nie podoba mi się ze jakiś reżyser i publiczność zamierzają rozliczać grzechy innych ludzi ... tego może dokonać tylko Bóg.
5 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:36
Kler -refleksja (3)
Taki obrazek jest na większości parafii, wszystko dzieje się za zamkniętymi drzwiami
Niestety jest pedofilia, alkoholizm, biznesy, kobiety itd...
Wstrząsające i prawdziwe! Reżyser nie zrobił nic innego jak to pokazał Miał odwagę by stworzyc film ktory naklania do refleksji.
Ci którzy chodzą do kościoła chcą wierzyć ze tak nie jest, choć nie chodzą przecież do niego dla księży, to jednak przedstawiciel kościoła powinien dawać świadectwo
Misia
5 lat
1414
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:11
Homosekualizm jest? czemu o nim nie wspomnialas. (2)
5 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:23
Oczywiście że jest
Casus arcybidkupa Petza.
5 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:29
I to jest
Oczywiście ze jest jak i wiele innych nie pochlebnych rzeczy
Księża to także ludzie, i to błądzący
Misiau
5 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:53
No coz... (1)
"Prawdziwa cnota krytyk sie nie boi"...
Ignacy Krasicki
5 lat
74
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:03
ale tu nie ma krytyki politykow,ktorzy umozliwlili panoszenie sie ksiezom?
Mazowiecki, Walesa, Kiszczak, Miller, Kwaśniewski. Historycznie to oni sa odpowiedzialni za finansowe uzaleznienie kosciola od panstwa.
5 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:56
Przecież sami księża się nie zaprosili zrobili to zdradzieccy politycy. Donosiciele i komuchy oraz pseudoliberały.
Czemu reżyser Smarzowski nie pociagnal tego tematu w takim filmie filmie??
czeeeeeemu?!!!!!!!!!!!!!!
Góral
5 lat
65
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:24
(1)
Za nasze pieniądze taki artyzm.... staruch Wojtek się kończy. Moralista..... parę osób mogłoby coś o nim napisać
5 lat
78
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-21 08:42
Kledy dymają nas na 19 mld rocznie.
Te 3 mln z budżetu to "pikuś".
taki tam
5 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:36
Haha..gołym okiem widać, że.. (3)
..chyba cały episkopat, całe diecezje, parafie itd. usiadły "do internetu" i piszą komentarze by choć trochę zrównoważyć, by bronić starego "świętego sprawdzonego układu".
Najwyraźniej chcą sprawić aby 90% opinii nie było skierowanych przeciwko nim..hahaha.. czarni dają radę...bronią się jak mogą.. hehe.. mam wrażenie, że już tylko 60/40 opinii na niekorzyść "świętojebliwych"
5 lat
1416
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 14:12
Ty buraku sam jesteś rąbliwy
5 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 15:02
niekoniecznie parafie
seminaria duchowne, wspierane przez neonazistów i trolli internetowych.
Pamiętam akcję seminarzystów w komentarzach, jak sprawa dotyczyła przekazania części parku w Oliwie Kościołowi.
5 lat
04
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-23 17:04
dałeś tym wpisem wyraż lewicowej wrażliwości czy innej tolerancji?
?
5 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 13:40
(1)
Alkoholik i ateista nakręcił film antyklerykalny, nie dziwi nic. Autorytet rzeczywiście. W jego wywiadach aż bucha ssmouwielbienie, charakterystyczne dla kultury pieniądza. Wszystko do czasu...... poczekaj Wojtas
5 lat
1312
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-21 01:01
Tak jeszcze będzie miał szansę żeby się nawrócić. wielu zatwardzialych ateistów w obliczu cierpienia się N awrocilo. Oczywiście nie życzę nikomu źle temu reżyserowi od taniej sensacji
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
