Człuchów
Budowę zamku rozpoczęto po 1312 roku, kiedy Zakon kupił Człuchów od synów Mikołaja z Ponieca (ostatniego polskiego kasztelana w Szczytnie), a zakończono przypuszczalnie ok. 1365 roku. 19 czerwca 1348 roku Człuchów otrzymał prawa miejskie. Zamek w Człuchowie był jednym z największych założeń obronnych wzniesionych przez rycerzy zakonu krzyżackiego. Zajmował teren 3 hektarów, a wielkością ustępował jedynie siedzibie stolicy państwa zakonnego zamkowi Wielkiego Mistrza w Malborku.

Założenie zamkowe w Człuchowie składało się z trzech przedzamczy i Zamku Wysokiego, z których każde w razie potrzeby mogło stanowić samodzielny obwód obronny. Każdy z budynków składał się przynajmniej z trzech kondygnacji piwnicy, niskiego przyziemia oraz znajdującego się nad nim, wysokiego piętra. W północnym skrzydle zamku znajdowała się kaplica, we wschodnim kapitularz sala zebrań i narad zakonników, południowym dormitorium wspólna sypialnia braci, a zachodnim refektarz sala do spożywania posiłków. W piwnicach oraz na wyższych kondygnacjach znajdowały się magazyny, zbrojownie, młyn komturski, a w czasach polskich browar. Wewnątrz zabudowań znajdował się prostokątny dziedziniec obwiedziony krużgankami. Znaczenie militarne zamku odczuwano szczególnie w północnej Wielkopolsce i na Kujawach, których ziemie były najeżdżane przez rycerzy zakonnych pod wodzą komtura człuchowskiego i tucholskiego. Działania wojenne przeciwko Królestwu Polskiemu prowadzili oni niezależne od głównych sił zakonnych. Na początku wojny trzynastoletniej, w końcu lutego 1454 roku, władzę na zamku przejęli Polacy.

Więcej na ttps://www.nck.org.pl/pl/wydarzenie/5913/zamki-pomorza-gdanskiego-czluchow-wyklad-prof-andrzeja-januszajtisa