8 grudnia 2020 r. mija 100 lat działalności Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Na przestrzeni wieku zmieniała się zarówno nazwa, jak i lokalizacja uczelni, ale jedna rzecz pozostała niezmienna do dzisiaj - służba polskiemu morzu. Co dokładnie wydarzyło się 100 lat temu i jak uczelnia zmieniała się na przestrzeni ostatniego wieku, a jakie będą kolejne lata Uniwersytetu Morskiego w Gdyni?
Uniwersytet Morski w Gdyni tworzą cztery wydziały: Elektryczny, Mechaniczny, Nawigacyjny oraz Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa (od 1 stycznia 2021 r. zmienia nazwę na Wydział Zarządzania i Nauk o Jakości), w ramach których uczelnia rozwija swoją działalność naukowo-dydaktyczną na dziewięciu kierunkach studiów, w 43 specjalnościach.
Wszystkie wydziały mają prawa doktoryzowania, a Wydział Elektryczny oraz Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa dodatkowo prawa habilitowania. Na Uniwersytecie Morskim w Gdyni, łącznie na wszystkich rodzajach studiów, studiuje ok. 5 tys. studentów.
Na przestrzeni 100 lat uczelnia wykształciła ponad 30 tys. absolwentów - kapitanów, oficerów marynarki handlowej, marynarzy, inżynierów, ludzi świata nauki, polityków, przedsiębiorców. Rady wydziałów UMG nadały 98 osobom stopień naukowy doktora, a 15 osobom stopień naukowy doktora habilitowanego. Od 1969 r. wydano prawie 800 tytułów, skryptów, podręczników i zeszytów naukowych. Nad rozwojem uczelni w ciągu tych 100 lat czuwało 21 rektorów, 40 prorektorów, 10 Kanclerzy, 9 Kwestorów, 53 dziekanów, 131 prodziekanów, 153 kierowników jednostek, 25 dyrektorów.
Zaczęło się w pierwszej Szkole Morskiej w Tczewie
8 grudnia 1920 r. rozpoczęła się nauka w pierwszej Szkole Morskiej w Polsce, którą zlokalizowano w Tczewie ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury na uzyskanym Wybrzeżu. Już po trzech latach dla twórców koncepcji programu Szkoły Morskiej oczywiste było prowadzenie praktycznej nauki zawodu na pokładzie pełnomorskiego żaglowca. Podczas poszukiwań w europejskich portach zwrócono uwagę na trzymasztowy bark "Nest", który jako "Lwów" przeszedł do historii polskiego szkolnictwa morskiego i zyskał przydomek: Kolebka Nawigatorów. Przez cały okres funkcjonowania Szkoły Morskiej w Tczewie kolejne roczniki nawigatorów i mechaników odbywały na jego pokładzie morskie praktyki.
Po kilku latach absolwenci Tczewa coraz częściej znajdowali pracę na statkach pod polską banderą. Szkoła Morska w Tczewie przestała odpowiadać potrzebom nowoczesnej edukacji morskiej. Rozpoczęła się realizacja ambitnego projektu utworzenia w Gdyni rozbudowanego centrum szkolnictwa morskiego o szerokim profilu. Po 10 latach od jej powstania przeniesiono ją do Gdyni. Równocześnie miejsce wysłużonego "Lwowa" zajął nowy żaglowiec -
fregata "Dar Pomorza".
Na obczyźnie
Po internowaniu "Daru Pomorza" w Szwecji w 1939 r. grupa starszych uczniów wraz z IV oficerem Kazimierzem Jurkiewiczem wróciła do walczącego kraju. Pozostałych, pod opieką oficerów, zamustrowano na kilka polskich statków znajdujących się w szwedzkich portach, którymi dotarli do Wielkiej Brytanii. Tam odtwarzane były struktury polskiej administracji. Z inicjatywy pracowników Państwowej Szkoły Morskiej organizowane było na obczyźnie szkolnictwo morskie różnych szczebli.
W październiku 1945 r. ruszył w Gdyni nabór do reaktywowanej szkoły morskiej, wrócił "Dar Pomorza" w towarzystwie internowanych także w Szwecji polskich okrętów podwodnych. I tak jak 25 lat wcześniej do Tczewa, tak wówczas do Gdyni zjeżdżali młodzi ludzie, często prosto z frontów kolejnej wojny. Środowisko ludzi morza, w tym szkół morskich, skupiało szczególną uwagę aparatu politycznego. Pozbawienie prawa pływania dotknęło wielu absolwentów szkół morskich.
Początki Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni
W latach 60. rosnące wymogi wobec kadr oficerskich, obejmujących stanowiska na coraz bardziej skomplikowanych statkach, powstawanie nowych specjalizacji oraz procedur obowiązujących w światowej żegludze zmuszały do tworzenia kolejnych technicznych kierunków kształcenia w szkołach morskich. Konieczność posiadania coraz wyższych kwalifikacji powodowała poszerzanie programów kształcenia. Równocześnie postępujący regres w polskim rybołówstwie dalekomorskim, skutkiem sytuacji na międzynarodowych łowiskach, wymusił kolejną reorganizację szkolnictwa morskiego. W 1969 r. nastąpiło połączenie dwóch gdyńskich szkół morskich, co dało początek pełnoprawnej uczelni technicznej - Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni.
"Dar Młodzieży"
Powstanie "Daru Młodzieży" w 1981 r. to historia zabiegów ludzi rozumiejących potrzebę wymiany wysłużonego, coraz słabiej wypełniającego potrzeby nowoczesnego szkolenia oficerów floty "Daru Pomorza", na nowy statek. Szansą było zamówienie w Stoczni Gdańskiej, wówczas im. Lenina, serii szkolnych żaglowców dla radzieckich szkół morskich. Szeroko rozwinięta akcja propagandowa, o politycznym podłożu, odwoływała się do ofiarności polskiej młodzieży. Projektowania tego zupełnie nowego typu statku w polskiej praktyce stoczniowej podjął się inż. Zygmunt Choreń, młody projektant gdańskiej stoczni. Wsparcia udzielali mu weterani pierwszego "Daru", wieloletni komendant Kazimierz Jurkiewicz, ostatni komendant Tadeusz Olechnowicz (później pierwszy komendant nowego "Daru") i członkowie załogi Białej Fregaty. Nowy żaglowiec był efektem przemyślanej i merytorycznie uzasadnionej koncepcji.
Nowe stulecie
Rok 2002 otwiera nowy rozdział w historii uczelni. To już zupełnie inna szkoła. Tylko połowa z uczących się tutaj zwiąże swój los z flotą - zostaną kapitanami, oficerami. Zarządzanie, marketing, lądowy biznes związany z gospodarką morską to wybory pozostałych. Uczelnia uczestniczy w wielu morskich programach, także międzynarodowych. Szkolna bandera pojawia się regularnie m.in. na wodach polarnych. "
Horyzont II" zaopatruje stację Polskiej Akademii Nauk na Spitsbergenie, a z pokładu statku prowadzi się szeroki zakres badań. Akademia systematycznie lokuje się w czołówce światowej klasyfikacji uczelni morskich. I mimo że jest uczelnią nowoczesną, otwartą na świat, wciąż o marynarskiej nobilitacji decydują żagle i mile morskie pokonane na pokładzie "Daru".
W historii "Daru Młodzieży" wyjątkowym wydarzeniem był Rejs Niepodległości w latach 2018/2019. Koncepcja dojrzewała w uczelni przez lata. Stulecie powrotu Rzeczypospolitej na mapę Europy okazało się momentem, w którym pomysł wielkiej podróży zyskał powszechne uznanie i rządowe wsparcie. Przez pokład fregaty przewinęło się na kolejnych etapach 948 młodych ludzi, w tym: 539 studentów Uniwersytetu Morskiego, 61 uczniów średnich szkół morskich oraz 348 laureatów konkursu. Zmieniali się także członkowie załogi stałej - w sumie na listach kolejnych etapów znajdujemy 77 nazwisk, w tym dwóch komendantów. Rejs Niepodległości był wielkim żeglarskim i logistycznym przedsięwzięciem. Był także wielką morską przygodą dla uczestników i ważną datą w historii polskiego szkolnictwa morskiego.
Status uniwersytecki dla uczelni
W 2019 r. decyzją ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w struktury Uniwersytetu został włączony Instytut Morski. Uczelnia nie tylko zyskała status uniwersytecki, ale też poszerzyła swoje obszary badawcze o projekty na rzecz energetyki wiatrowej, badania związane z rozwojem morskich farm wiatrowych czy morskich instalacji energetycznych, które stanowią wiodącą część aktywności Instytutu.
Hala, akademik i budowa nowoczesnego budynku Centrum Offshore
W planach inwestycyjnych uczelni na najbliższe lata znajdują się szczególne realizacje. Pierwsza to kompleks sportowo-akademicki złożony z dwóch budynków - nowoczesnej hali sportowej i domu studenckiego, zlokalizowany na terenie kampusu uniwersyteckiego przy ul. Morskiej w Gdyni.
Budowa nowoczesnej hali sportowej ruszy prawdopodobnie w IV kwartale 2021 r. Hala będzie obiektem o powierzchni 1845,8 m kw., wyjątkowo funkcjonalnym i doskonale dopasowanym do potrzeb wychowania fizycznego i sportu akademickiego.
- Nowa hala sportowa będzie spełnieniem marzeń naszej społeczności akademickiej, ale nie tylko - mówi Filip Malata, kanclerz UMG. - W projekcie budynku przewidziane zostały strefy fitness, kardio, aerobiku i sztuk walki. Powstanie siłownia, w której będzie można przeprowadzać specjalistyczne treningi trójboju siłowego. Dodatkową atrakcją będą sauny, fińska i parowa, brodziki oraz pomieszczenie do odpoczynku i relaksu. Tak szeroka specjalizacja z pewnością zainteresuje osoby z zewnątrz, które będą miały możliwość korzystania z oferty kompleksu sportowego.W planach architektonicznych budynku znajduje się m.in. widownia dla około 130 gości, odrębne szatnie dla studentów, widzów, sędziów oraz pracowników, zaplecze sanitarne oraz podziemny garaż. W przyszłości zostanie on zintegrowany z parkingiem pod akademikiem. Zakończenie budowy hali sportowej planowane jest na czwarty kwartał 2023 r. Akademik powstanie w kolejnym etapie realizacji tej inwestycji, a jego budowa nie wpłynie na możliwość korzystania z części sportowej, bo oba budynki otrzymają odrębne pozwolenia na użytkowanie.
Kolejną inwestycją UMG, planowaną tym razem na terenie
Gdańska, będzie budowa nowoczesnego budynku Centrum Offshore, dedykowanego zakładom i jednostkom Instytutu Morskiego Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, które obecnie zlokalizowane są w różnych częściach Trójmiasta. Będą się tu również mieścić najwyższej klasy akredytowane laboratoria dostosowane do wymagań stawianych przez nowoczesną gospodarkę morską: geotechniczne, ochrony środowiska oraz elektroniki morskiej. W planie inwestycji przewidziano również magazyny do przechowywania pobranego materiału do badań naukowych oraz sprzętu do badań morskich.
- Planując te inwestycję, zwracamy szczególną uwagę na koncentrację potencjału Instytutu Morskiego w jednej lokalizacji, co przełoży się na znaczącą poprawę warunków pracy - mówi Filip Malata, kanclerz UMG. Umiejscowienie Centrum Offshore przy ul. Roberta de Plelo na Nabrzeżu Wisłoujście w Gdańsku nie jest oczywiście przypadkowe.
- Lokalizacja budynku z bezpośrednim dostępem do nabrzeża przełoży się na dużą oszczędność czasu i pieniędzy dla potencjalnych klientów - mówi dr hab. Maciej Matczak prof. UMG, dyrektor Instytutu Morskiego. - Usprawni także obsługę pływających jednostek badawczych, statków IMOR oraz IMOROS. Skupienie zakładów i jednostek Instytutu w jednym budynku usprawni realizację projektów badawczych i rozwojowych już poprzez ułatwioną komunikację i zarządzanie tymi pracami. Zależy nam na tym, aby tworzyć tzw. "local content", aby jak największa część badań była prowadzona w Polsce."Innowacyjne centrum zintegrowanych laboratoriów badawczych środowiska morskiego dla przemysłu offshore" jest odpowiedzią na obserwowany od kilku lat dynamiczny rozwój przemysłu morskiego i rosnący popyt na wsparcie naukowo-badawcze dla rynku offshore, szczególnie w zakresie morskiej energetyki wiatrowej.
100-lecie w cieniu pandemii
2020 to rok szczególny dla całego świata objętego pandemią koronawirusa. Obowiązujące obostrzenia wprowadzają również zmiany w programie obchodów Jubileuszu 100-lecia Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Wtorkowe uroczystości rozpoczynają się podniesieniem bandery na gmachu budynku Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. To wyjątkowa sytuacja, ponieważ banderę podnosi się tylko na statkach i polskich placówkach dyplomatycznych za granicą.
Wydarzenia Święta Szkoły tradycyjnie poprzedzane zostaną uroczystą mszą świętą. Odbędzie się też uroczyste Otwarte Posiedzenie Senatu w Sali Senatu Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Po południu złożony zostanie wieniec na wodach Zatoki Gdańskiej z pokładu statku szkolnego "Horyzont II" i odczytanie Apelu Pamięci na
Nabrzeżu Pomorskim w Gdyni.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy