W dniach 21-23 kwietnia br. w Politechnice Gdańskiej odbywają się dwie międzynarodowe konferencje podsumowujące programy bezpieczeństwa transportu: ZEUS i GAMBIT.

Szwedzi mają bezpieczne samochody i świadomych kierowców, Niemcy najbezpieczniejsze drogi, we Francji zanotowano największy w historii spadek wypadków drogowych, a na Łotwie za jazdę z 1 promilem alkoholu idzie się na 15 dni do więzienia. Jakie doświadczenia z krajów UE może wynieść Polska? Dlaczego samoloty są uznawane za najbezpieczniejsze środki transportu i dlaczego powinniśmy rozwijać transport kolejowy? Na te i wiele innych pytań odpowiedzą uczestnicy konferencji - naukowcy i eksperci z Polski i zagranicy zajmujący się tematyką bezpieczeństwa transportu. Prelegenci z Polski zaprezentują rozwiązania dla naszego kraju, a specjaliści z zagranicy przedstawią jak podobne rozwiązania wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa w innych krajach Unii Europejskiej.

Konferencja ZEUS
Pierwsza konferencja, która odbędzie się w dniach 21-22 kwietnia br dedykowana jest "Zintegrowanemu Systemowi Bezpieczeństwa Transportu - ZEUS" - projektowi badawczemu zamówionemu przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. To pierwsza w tej części Europy koncepcja integracji systemów bezpieczeństwa głównych gałęzi transportu: drogowego, kolejowego, lotniczego i wodnego.
Politechnika Gdańska jest generalnym wykonawcą przedsięwzięcia oraz realizatorem części drogowej. Partnerami projektu są: Politechnika Śląska - transport kolejowy, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie - transport lotniczy oraz Akademia Morska w Szczecinie - transport wodny.
Podczas konferencji autorzy przedstawią zasady integracji systemów zarządzania we wszystkich rodzajach transportu na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym oraz zaprezentują model zintegrowanego systemu bezpieczeństwa transportu w Polsce.

Seminarium GAMBIT
Kontynuacją konferencji ZEUS będzie międzynarodowe seminarium "GAMBIT 2010 - Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego w Polsce u progu nowej polityki transportowej UE" zaplanowane na 22 i 23 kwietnia i organizowane pod patronatem Ministra Infrastruktury.
Seminarium omawiać będzie obecny stan przygotowań Polski do wdrożenia dyrektywy unijnej z zakresu zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego. Na spotkaniu zaprezentowane zostaną także efekty polskiego udziału w Projekcie EuroRAP - europejskim programie oceny dróg.
Opracowany nowy Krajowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - GAMBIT 2005, uwzględniający wytyczne UE, wpisany jest w program rozwoju Polski na lata 2007-13 oraz bazuje na strategicznym dokumencie jakim jest "Polityka transportowa państwa na lata 2006-2025". Polityka transportowa UE przyjęła za cel zmniejszenie w okresie 2001 - 2010 liczby śmiertelnych ofiar o 50%, głównie poprzez integrację badań naukowych prowadzonych w UE, harmonizację przepisów, promocję nowych technologii w konstrukcji pojazdów, nowych wytycznych projektowania dróg i bezpiecznego ich otoczenia oraz stosowanie inteligentnych systemów, zwłaszcza w nadzorze nad ruchem drogowym.


Czarne prognozy
Polska każdego roku traci w wyniku wypadków około 30 mld zł, co stanowi ponad 2% PKB. W 2009 roku na polskich drogach zginęło 4.564 osób a na rok 2010 prognozy te wynoszą około 4.000 osób. Światowa Organizacja Zdrowia prognozuje, że do 2020 roku wypadki w transporcie drogowym przesuną się z 9 na 3 miejsce na liście głównych przyczyn zgonów na świecie (tuż po chorobach układu krążenia i nowotworach).
Dlaczego np. w lotnictwie nie publikowane są takie dane? Ponieważ tu przyjęto zasadę "zero tolerancji". Natomiast w innych systemach transportu, np. transporcie drogowym bezpieczeństwo jest traktowane jak restrykcja, niż jakość mobilności a wśród kierowców panuje pogląd, że wszelkie rozwiązania na rzecz poprawy bezpieczeństwa, jak choćby radary, służą uprzykrzeniu życia.

Rozproszony system bezpieczeństwa transportu w Polsce
Tymczasem badania zrealizowane w Projekcie ZEUS pokazały, że problemy bezpieczeństwa w różnych dziedzinach są bardzo często tej samej natury i mogą też zostać sformalizowane w ten sam sposób. Jednak analiza czterech gałęzi systemów transportu pokazała, że w Polsce zarządzanie transportem jak i podział kompetencji w zakresie bezpieczeństwa są rozproszone i zróżnicowane.
Bazy danych o wypadkach prowadzą w szczególności: KG Policji, KG Państwowej Straży Pożarnej, Główny Inspektorat Transportu Drogowego, Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, przedsiębiorstwa przewozowe. Do grona instytucji należy dodać liczne instytucje i organizacje wspierające jak: uczelnie wyższe, branżowe ośrodki naukowo-badawcze, urzędy miast i gmin, samorządy lokalne, a także straż miejską i lokalne zarządy transportu. Wymaga to opracowania metod tych badań oraz właściwych dla nich regulacji prawnych.

Koncepcja integracji systemów bezpieczeństwa transportu
Konsorcjum Naukowe Projektu podjęło się badań obejmujących rozproszone dotychczas w poszczególnych gałęziach transportu elementy struktury systemu: funkcjonalne, informacyjne, organizacyjne, prawne, techniczne, przestrzenne i kadrowe. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaprojektowano integrację wybranych funkcji systemów, które do tej pory podejmowane były w sposób nieskoordynowany pomiędzy gałęziami transportu. Obszary, w których dojdzie do fuzji to np. zarządzanie bezpieczeństwem, monitoring bezpieczeństwa, ratownictwo, system informacji, badania naukowe oraz badania powypadkowe.


Więcej informacji oraz szczegółowe programy obu konferencji na stronach internetowych: www.e-zeus.eu oraz www.gambit.org.pl