Badacze z PG pracują nad rewolucją w radioterapii

Piotr Kallalas

18 maja 2022, godz. 12:00

Opinie (11)

Część zespołu badawczego: mgr inż. Marta Marszewska, dr inż. Marek Maryański, prof. PG, mgr inż. Jakub Czubek.

Zespół badaczy i studentów z Politechniki Gdańskiej analizuje nowe metody radioterapii hadronowej, które mają wykorzystywać wiązki protonowe wycelowane w komórki nowotworowe. To nowa generacja leczenia, które może być wkrótce jeszcze powszechniej stosowane w placówkach onkologicznych. Naukowcy tworzą też specjalny tomograf.

Jak oceniasz poziom finansowania nauki w Polsce?

bardzo dobrze, obserwuję dużą zmianę idziemy w dobrym kierunku, ale jeszcze dużo przed nami raczej źle, pieniędzy jest za mało bardzo źle, od lat nie widać nowych inicjatyw finansowych

Chodzi o stworzenie specjalnych fantomów żelowych umożliwiających pomiar rozkładów dawek radioterapii i bezpieczne wdrożenie nowych technologii w praktyce klinicznej i leczeniu onkologicznym. Brzmi jak "rocket science"? Zapewne, ale może mieć to kluczowe znaczenie dla kolejnych rozdziałów walki z rakiem. Aby odejść jednak od dotychczasowych technik radioterapii, należy nauczyć się mierzyć rozkład dawek, w tym wypadku - protonowych.

- Sukces radioterapii nowej generacji, która coraz powszechniej będzie używała protonów oraz cięższych cząstek jonizujących, wykazujących większą skuteczność biologiczną od najczęściej obecnie używanych fotonów rentgenowskich lub gamma, zależy w dużej mierze od zdolności do szybkiego i dokładnego pomiaru rozkładów przestrzennych dawek oraz innych istotnych parametrów. Zachodzi więc potrzeba, i jest to cel naszych badań, opracowania nowego typu dozymetrów-fantomów żelowych (symulujących tkanki ludzkie), uwzględniających zróżnicowanie w zależności od rodzaju promieniowania oraz rodzaju tkanki, np. mózgowej, mięśniowej, płucnej - mówi dr inż. Marek Maryański, prof. PG z Instytutu Nanotechnologii i Inżynierii Materiałowej na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG, który jest twórcą innowacyjnej metody obrazowania rozkładów 3D dawek promieniowania jonizującego w fantomach żelowych, a więc techniki, która może w przyszłości być wykorzystana w radioterapii.
Specjaliści wiążą wielkie nadzieje z wstępnymi wynikami badań, które zdają się potwierdzać, że metoda będzie skuteczna i zostanie wykorzystana w praktyce szpitalnej.

Czytaj też: Ile czeka się na tomografię i rezonans w szpitalach?

"Wystarczy pomylić się o milimetr i zmiana jest już tylko częściowo naświetlona"

W radioterapii jednym z najważniejszych elementów jest precyzyjne skierowanie wiązki promieniowania, aby móc dokładnie oddziaływać na struktury patologiczne.

- Już w ubiegłym roku, wraz z partnerami klinicznymi, opublikowaliśmy dowody testowe na to, że nasza metoda potrafi wykryć błędy przesunięcia "chmury dawki" nawet o 0,5 mm. Tak wysoka precyzja ma szczególne znaczenie, np. przy przerzutach nowotworowych w obrębie mózgu, gdzie zmiany potrafią być bardzo małe, liczne, rozsiane. Wystarczy pomylić się o milimetr i zmiana jest już tylko częściowo naświetlona, a zarazem uszkadzamy zdrową tkankę, którą może być np. nerw optyczny, pień mózgu czy inne organy krytyczne - podkreśla prof. Maryański.
W prace zaangażował się cały zespół badaczy, w którym działają również magistranci. Ich praca polega m.in. na zaproponowaniu i zbadaniu mechanizmów odpowiedzi dozymetrów pod wpływem promieniowania, analizowaniu dokładności metody pomiaru parametrów w terapii protonowej czy skróceniu czasu skanu naświetlonych żeli w aparaturze tomografu laserowego. Urządzenie jest właśnie opracowywane.

- Tomograf, który budujemy, jest wystarczająco dokładny, ale wciąż zbyt powolny. Skanowanie kuli wielkości ludzkiej głowy ze zdolnością rozdzielczą ok. 1 mm zajmuje ok. 45 minut. Ambitnym celem jest skrócenie tego czasu do dwóch-pięciu minut, co ma ogromne znaczenie, jeśli myślimy o wprowadzeniu urządzenia do klinik - dodaje prof. Maryański.
Grupa studentów następnie będzie pracować także przy wstępnej integracji całego układu pomiarowego.

Czytaj też: Gdański naukowiec zdradza, jak niesporczak przeżył splątanie kwantowe

Na horyzoncie dalsze, wielokierunkowe badania

Uczelnia chce w przyszłości stworzyć międzynarodowe konsorcjum skupiające się na kilku nurtach terapii protonowej. Chodzi m.in. o badania nad techniką FLASH therapy, która gwarantuje dostarczenie dawki w niezwykle krótkim czasie.

- Druga technika, ARC-proton therapy. to zastosowanie metody precyzyjnie kontrolowanego obrotu źródła wiązki promieniowania wokół obszaru nowotworu w celu jak najlepszego dopasowania "chmury dawki" do kształtu zmiany nowotworowej. Jest to w radioterapii protonowej metoda eksperymentalna i jedyny szpital na świecie, gdzie funkcjonuje prototyp urządzenia, to William Beaumont Hospital w Michigan (USA), z którym współpracujemy. Niedawno wysłaliśmy tam pierwsze próbki do naświetlania - mówi prof. Maryański.

Piotr Kallalasp.kallalas@trojmiasto.pl

Miejsca

Wydział FTiMS PG Gdańsk, Gabriela Narutowicza 11/12
Politechnika Gdańska Gdańsk, Gabriela Narutowicza 11/12

Więcej w kategorii Nauka

Opinie (11)

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 12:39

Opinia wyróżniona

Anglia

posiada już takie dwa. Rewelacja!

pi
1 miesiąc
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

posiada już takie dwa. Rewelacja!
Regulamin dodawania opinii

Wszystkie opinie

Widok
- Wątki
- Płaski
Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 12:39

Opinia wyróżniona

Anglia

posiada już takie dwa. Rewelacja!

pi
1 miesiąc
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

posiada już takie dwa. Rewelacja!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 12:59

"Grupa studentów następnie będzie pracować..." (2)

ale gdzie? Biedronce czy Lidlu ?

1 miesiąc
- 9 9
Twoja opinia

Zmień treść

ale gdzie? Biedronce czy Lidlu ?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-05-18 13:34
  
  nie za free, u pana psora, czy doktora, żeby zaliczyć
  
  1 miesiąc
  - 4 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-05-18 18:29
  
  Nie ta uczelnia
  
  1 miesiąc
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 18:04

Pracują pracują

i pracują. A tomograf kupimy od siemensa albo innego philipsa...

Leniwy co nie pracuje
1 miesiąc
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

i pracują. A tomograf kupimy od siemensa albo innego philipsa...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 18:09

Profesor PG bez habilitacji. (2)

Takie cuda tylko w Polsce. Koleś kolesiowi ustawia karierę. Tyle lat miał by wykazać się pracami badawczymi, a nie zrobił nawet habilitacji? No to teraz udaje wielkiego naukowca i za tłustą kasę z grantu obiecuje gruszki na wierzbie. Ile tych "rewolucji" rodem z PG miało być? Nie sposób zliczyć. Przemysł ani medycyna nie wykorzystują ani jednego z tych cudownych pomysłów. Ale grunt, że kasa się zgadza.

1 miesiąc
- 11 4
Twoja opinia

Zmień treść

Takie cuda tylko w Polsce. Koleś kolesiowi ustawia karierę. Tyle lat miał by wykazać się pracami badawczymi, a nie zrobił nawet habilitacji? No to teraz udaje wielkiego naukowca i za tłustą kasę z grantu obiecuje gruszki na wierzbie. Ile tych "rewolucji" rodem z PG miało być? Nie sposób zliczyć. Przemysł ani medycyna nie wykorzystują ani jednego z tych cudownych pomysłów. Ale grunt, że kasa się zgadza.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-05-18 22:32
  
  Zanim palniesz głupotę... (1)
  
  ... warto najpierw sprawdzić. Dr inż. Marek Maryański wrócił całkiem niedawno do Polski po wieloletnim pobycie naukowym (ale i wdrożeniowym) w USA, a tam habilitacja nie jest wymagana. A co Ty w życiu osiągnąłeś (poza hejtowaniem, jak widać)?
  
  Paweł
  1 miesiąc
  - 5 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ... warto najpierw sprawdzić. Dr inż. Marek Maryański wrócił całkiem niedawno do Polski po wieloletnim pobycie naukowym (ale i wdrożeniowym) w USA, a tam habilitacja nie jest wymagana. A co Ty w życiu osiągnąłeś (poza hejtowaniem, jak widać)?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2022-05-18 23:13
    
    I co wdrożył w USA?
    
    Poza, rzecz jasna, wdrożeniem samego siebie w grant?
    
    1 miesiąc
    
    2 3
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Poza, rzecz jasna, wdrożeniem samego siebie w grant?
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 18:56

Tak tak PG to przykład jest ale beztalencia i czerpania tylko z kasy Podatnika!Wymyslaja koło od nowa i potem sie tym chwalą!

1 miesiąc
- 3 6
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-18 19:43

A palacze i palaczki dalej palą

I hodują sobie raka - już niedługo na nich studenci będą testować swoje wynalazki ;)

1 miesiąc
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

I hodują sobie raka - już niedługo na nich studenci będą testować swoje wynalazki ;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-05-22 11:31

Brawo. Polacy wymyslili technologie mrna

Polacy zaczeli dzialac z grafenem. Wszystko sprzedane obcemu kapitałowi bo w pl sie nie opłaca. Pracujcie dalej dla wspierania obcego kapitału. Tylko pamietajcie ze po godzinach najlepsze efekty i ku chwale obcej waluty.

1 miesiąc
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Polacy zaczeli dzialac z grafenem. Wszystko sprzedane obcemu kapitałowi bo w pl sie nie opłaca. Pracujcie dalej dla wspierania obcego kapitału. Tylko pamietajcie ze po godzinach najlepsze efekty i ku chwale obcej waluty.
Regulamin dodawania opinii