Gdańscy naukowcy z Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego proponują nowe rozwiązania, które docelowo mają być wykorzystane w skutecznej szczepionce przeciw wirusowi HCV. Chodzi o zastosowanie białek wirusopodobnych prezentujących sekwencje antygenowe patogenu. Wynalazek już został opatentowany.
tak, ale tylko z tych obowiązkowych
28%
tak, zarówno z tych obowiązkowych, jak i zalecanych
58%
nie, nie szczepię się z reguły
12%
nie, chociaż zastanawiam się nad niektórymi
2%
Świat nauki do tej pory nie wynalazł skutecznej profilaktyki wirusowego zapalenia wątroby typu C, tymczasem patogen jest rozpoznawany u 2 mln osób w skali roku. Mówi się o nim jako o cichym zabójcy, bowiem zakażenie może przez lata nie dawać żadnych widocznych objawów, co opóźnia wdrożenie farmakoterapii. Dlatego pojawienie się skutecznej szczepionki oznaczałoby przełom w walce z chorobą, która zabija nawet 400 tys. osób rocznie.
Jednym z największych wyzwań jest wysoka zmienność genetyczna uniemożliwiająca skonstruowanie efektywnego preparatu. W gdańskim Zakładzie Biologii Molekularnej Wirusów Instytutu Biotechnologii w tym celu są analizowane wirusopodobne struktury, które dają nadzieję na wzbudzenie odpowiedzi immunologicznej zarówno przeciwko wirusowi HCV, jak i HBV.
- Białkiem, które ma zdolność tworzenia cząstek wirusopodobnych, jest małe białko powierzchniowe wirusa zapalenia wątroby typu B (sHBsAg). Ze względu na zdolność do tworzenia silnie immunogennych cząstek wirusopodobnych białko sHBsAg jest obecnie wykorzystywane w dostępnych szczepionkach przeciwko wirusowi HBV. Ponadto ze względu na duży potencjał immunogenny cząstki sHBsAg mogą być wykorzystywane jako nośniki eksponujące antygeny innych patogenów człowieka - tłumaczy dr Katarzyna Grzyb. - Dodatkowo pracujemy w ramach grantu OPUS z Narodowego Centrum Nauki nad uzyskaniem cząstki lub kombinacji różnych cząstek gwarantujących pełną odpowiedź immunologiczną przeciwko wirusowi HCV, nie tylko w postaci przeciwciał, ale i limfocytów T.Czytaj też:
Na Pomorzu liczba zgłoszeń na badania pod kątem HIV spadła o 40 proc.
Wynalazek z patentem
Specjaliści podkreślają, że zastosowanie cząstek wirusopodobnych z jednej strony pozwala osiągnąć zamierzoną odporność, a z drugiej strony zapewnia bezpieczeństwo - użyte struktury nie mają właściwości transmisyjnych. Rozwiązania opracowane podczas realizacji projektu "Chimeryczne cząsteczki wirusopodobne eksponujące sekwencje antygenowe wirusa HCV do zastosowania w leczeniu prewencyjnym zakażenia wirusem HCV i/lub HBV" doczekało się już patentu.
- Wynalazek dotyczy rekombinowanych cząstek wirusopodobnych eksponujących na swojej powierzchni wybrane sekwencje antygenowe pochodzące z wirusa zapalenia wątroby typu C do zastosowania jako immunogenna szczepionka przeciwko zakażeniom spowodowanym wirusami zapalenia wątroby typu C i/lub B - mówi prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk.Aby pokonać wspomnianą zmienność genetyczną patogenu, naukowcy skupili się na strukturach, które nie podlegają modyfikacjom.
- W naszym wynalazku wyeksponowanie silnie konserwowanych fragmentów białek wirusa HCV na powierzchni cząstek wirusopodobnych opartych na białku sHBsAg pozwoliło na stworzenie biwalentnych immunogenów wzbudzających odpowiedź zarówno przeciwko wirusowi HCV, jak i HBV - dodaje mgr Anna Czarnota. - W przyszłości nasze rozwiązanie mogłoby być wykorzystane jako skuteczna szczepionka nowej generacji chroniąca przed zakażeniem tymi groźnymi patogenami.
Czytaj też:
Omikron - nowy wariant koronawirusa. WHO: budzi niepokój
"Komórki mysie są niestety odporne na infekcje wirusem"
W dalszej kolejności naukowcy chcą przeprowadzić analizy skuteczności szczepień, opierając się na innych modelach. Jak się okazuje, w przypadku wirusa HCV nie jest to takie łatwe. Do tej pory podczas badań na myszach analizowano fakt wywołania odpowiedzi immunologicznej. Teraz należałoby sprawdzić, czy choroba rozwija się u zaszczepionych myszy po wprowadzeniu patogenu.
- W naszych planach jest ocena skuteczności działania szczepionki in vivo z udziałem modelu zwierzęcego. Nie jest to proste, gdyż wirus HCV charakteryzuje się bardzo wąską specyficznością gatunkową, infekuje głównie ludzi i szympansy. Komórki mysie są niestety odporne na infekcje wirusem i wykazują bardzo niski stopień jego replikacji, a badania na szympansach są obecnie zabronione. Ze względu na brak małego modelu zwierzęcego do badań in vivo weryfikacja skuteczności szczepionki w tym wypadku jest trudna i kosztowna. Dlatego do tego typu badań ważne jest wsparcie firm farmaceutycznych, które umożliwiłoby doprowadzenie szczepionki do I fazy badań klinicznych - tłumaczy dr Katarzyna Grzyb.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy