Czterdzieści pięć lat minęło. Jubileusz Uniwersytetu Gdańskiego

Największa na Pomorzu uczelnia wyższa, czyli Uniwersytet Gdański, obchodzi właśnie 45-lecie swojej działalności. To dobra okazja do podsumowania ponad czterech dekad jego działalności.

Jak to możliwe, że w mieście o tak długiej historii, uniwersytet powstał tak późno? Dzisiejszy Bałtycki Uniwersytet Federalny im. Immanuela Kanta w pobliskim Kaliningradzie kontynuuje tradycje Uniwersytetu Albertyna założonego już w 1544 roku w ówczesnym Królewcu. Nawet Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (mieście zdecydowanie mniejszym od Gdańska) rozpoczął działalność już w 1945 roku.

Jak nietrudno się domyślić, przyczyną tego stanu jest burzliwa i skomplikowana historia Gdańska. Plany założenia uniwersytetu pojawiły się bowiem już w czasach panowania króla Zygmunta III Wazy, a więc na przełomie XVI i XVII wieku. W konsekwencji napięć na tle religijnym pomiędzy katolickim królem a (w znakomitej większości protestanckimi) mieszkańcami miasta, wspomniane wcześniej plany spaliły na panewce.

Wcielenie w 1793 roku Gdańska do Prus w wyniku II rozbioru Polski nie stało się impulsem do powstania uczelni. Dla pruskich władz Gdańsk nie był tak ważnym miastem jak dla I Rzeczypospolitej. Z okna na świat przedrozbiorowej Polski Gdańsk został zdegradowany do roli prowincjonalnego portu na wschodzie Prus.

Gwoli ścisłości należy jednak wspomnieć, iż w 1904 roku powstała Królewska Wyższa Szkoła Techniczna w Gdańsku. Poprzedniczka dzisiejszej Politechniki Gdańskiej miała jednak przede wszystkim kształcić wykwalifikowane kadry dla pobliskich stoczni i portu. Powstanie po I wojnie światowej Wolnego Miasta Gdańska i niekończące się waśnie niemiecko-polskie również nie przysłużyły się powstaniu uniwersytetu.



Realne szanse na powstanie uniwersytetu w Gdańsku pojawiły się dopiero po zakończeniu II wojny światowej. W 1945 roku powstała w Sopocie Wyższa Szkoła Handlu Morskiego (przekształcona w następnych latach w Wyższą Szkołę Ekonomiczną), a już rok później Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku. Po wielu latach starań, z połączenia tych właśnie dwóch uczelni, na mocy decyzji Rady Ministrów z dnia 20 marca 1970 roku, powstał Uniwersytet Gdański.



O tym, jak dynamicznie rozwinął się Uniwersytet Gdański, najlepiej świadczą statystyki. W grudniu 1970 roku, na pięciu wydziałach studiowało niewiele ponad 9 tys. studentów. Dziś uczelnia składa się z jedenastu wydziałów, na których (wliczając studentów studiów doktoranckich i słuchaczy studiów podyplomowych) naukę pobiera ponad 30 tysięcy osób. Na kadrę naukowo-dydaktyczną składa się ponad 1700 nauczycieli akademickich. Równie imponująco przedstawia się liczba oferowanych kierunków studiów. W pierwszym roku działalności Uniwersytet Gdański miał w swojej ofercie zaledwie kilkanaście kierunków. Obecnie studenci kształcą się na 69 kierunkach w zakresie ponad 200 specjalności. Wśród najnowszych propozycji znajdziemy np. European Business Administration i kryminologię na Wydziale Prawa i Administracji, sinologię i iberystykę na Wydziale Filologicznym czy biologię medyczną na Wydziale Biologii.



Władze uczelni kładą nacisk nie tylko na jak najbogatszą ofertę studiów, ale i na warunki, w jakich można pobierać naukę. Kampus Uniwersytetu Gdańskiego jest stale rozbudowywany i pomiędzy ulicami Wita Stwosza a al. Grunwaldzką powstają kolejne gmachy. W maju 2013 roku studenci dostali do dyspozycji nowoczesny i świetnie wyposażony budynek Wydziału Chemii. Na początek października bieżącego roku zaplanowano oddanie do użytku górującego nad ulicą Bażyńskiego budynku Wydziału Neofilologii. W najbliższej przyszłości powstaną również Instytut Informatyki oraz Instytut Biotechnologii, nowy akademik na około 250 miejsc wraz z mieszczącym się w nim przedszkolem, a także Uniwersyteckie Centrum Sportu i Rekreacji. Tuż za obecnym rektoratem, na terenie niemal 6 hektarów, wyrośnie kompleks złożony z hal sportowych, krytej pływalni, stadionu z bieżnią i skoczniami lekkoatletycznymi, kortów tenisowych a nawet pomieszczenia odnowy biologicznej.

Docelowo na terenie Bałtyckiego Kampusu Uniwersytetu Gdańskiego mają zostać skupione niemal wszystkie wydziały, rozrzucone dotychczas na terenie całego Trójmiasta. Nie dotyczy to jednak Wydziału Ekonomicznego zlokalizowanego przy ulicy Armii Krajowej w Sopocie oraz Instytutu Oceanografii mieszczącego się przy ulicy Piłsudskiego w Gdyni. Obie jednostki mają pozostać w swoich dotychczasowych siedzibach.



Podsumowując stale rozwijającą się działalność Uniwersytetu Gdańskiego, nie sposób pominąć silnej "reprezentacji" uczelni w świecie polityki. Wśród absolwentów znajdziemy wiele osób, które sprawowały najważniejsze urzędy w państwie oraz na arenie europejskiej. Dla przykładu - Donald Tusk, dwukrotny premier i obecny przewodniczący Rady Europejskiej jest absolwentem historii, Janusz Lewandowski, były komisarz europejski ds. budżetu i programowania finansowego i obecny przewodniczący Rady Gospodarczej przy Prezesie Rady Ministrów jest absolwentem ekonomii, Anna Fotyga, była minister spraw zagranicznych i obecna deputowana do Parlamentu Europejskiego, jest absolwentką handlu zagranicznego. Aleksander Kwaśniewski, dwukrotny prezydent również studiował na kierunku handel zagraniczny, studiów jednak nie ukończył. Jan Krzysztof Bielecki, jeden z pierwszych premierów III RP jest absolwentem ekonomiki transportu, a Marek Biernacki, były minister spraw wewnętrznych i administracji oraz były minister sprawiedliwości jest absolwentem prawa. Były prezydent Lech Kaczyński posiadał wprawdzie dyplom ukończenia studiów prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim, ale przez wiele lat był pracownikiem naukowym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.

Z okazji jubileuszu 45-lecia, 20 marca, o godzinie 11.00, w auli im. Prof. Mariana Cieślaka na Wydziale Prawa i Administracji odbędzie się uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu Gdańskiego. Na posiedzeniu zostaną wręczone Nagrody Nauczyciela Roku im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza dla najlepszych akademickich uczelni. Laureatami tegorocznych statuetek zostali: prof. dr hab. inż. Jerzy Błażejowski z Wydziału Chemii, dr Urszula Patocka-Sigłowy z Wydziału Filologicznego oraz dr Piotr Arłukowicz z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki. Ponadto zostaną wręczone Medale Uniwersytetu Gdańskiego a pracownicy UG odbiorą państwowe odznaczenia: złote, srebrne i brązowe Krzyże Zasługi oraz medale za długoletnią służbę. W uroczystości wezmą udział pomorscy parlamentarzyści, przedstawiciele władz Rzeczpospolitej Polskiej, w tym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przedstawiciele władz samorządowych i wojewódzkich, dyplomaci, przedstawiciele władz kościelnych, rektorzy uczelni polskich, przedstawiciele instytucji naukowych, biznesu, mediów oraz społeczność akademicka Uniwersytetu Gdańskiego. Posiedzenie poprowadzi Jego Magnificencja, rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Bernard Lammek. Wśród wydarzeń towarzyszących obchodom jubileuszowym, na szczególna uwagę zasługują targi edukacyjne Akademia 2015, które odbędą się w dniach 30-31 marca.