Naukowcy dwóch największych trójmiejskich uczelni tropią związki, które pomogłyby komórkom nowotworowym produkować wadliwe białka, by te z kolei stały się łatwym celem naszego układu odpornościowego. - Zauważenie komórki nowotworowej i określenie jej przez układ odpornościowy jako "obcy" jest równoważne z jej późniejszym zniszczeniem - mówi dr hab. Sławomir Makowiec z Politechniki Gdańskiej. Przed badaczami jeszcze długa droga, ale analizy mogą przyczynić się do powstania nieinwazyjnej i skutecznej terapii przeciwnowotworowej.
Naukowcy z całego świata nie ustają w próbach wynalezienia skutecznych terapii, które z jednej strony zatrzymałyby proces rozwoju nowotworów, a z drugiej strony nie wyniszczałyby organizmu człowieka, jak to dzieje się w przypadku chemioterapii czy radioterapii.
"Żadne lekarstwo nie jest tak skuteczne jak prawidłowe działanie limfocytów"
Takie nieinwazyjne leczenie opracowują właśnie badacze z
Politechniki Gdańskiej i
Uniwersytetu Gdańskiego, którzy skupili się na próbie nakierowania mechanizmów odpornościowych organizmu na produkcję białek komórek nowotworowych, zabezpieczane przez specjalny mechanizm szlaku NMD.
- Jeśli takim komórkom (nowotworowym) zablokujemy w jakiś sposób działanie szlaku NMD, zaczną one produkować uszkodzone białka, które dostając się na powierzchnię błony komórkowej, zostaną wykryte przez układ odpornościowy. Zauważenie komórki nowotworowej i określenie jej przez układ odpornościowy jako "obcy" jest równoważne z jej późniejszym zniszczeniem. Dla pacjenta oznacza to po prostu wyzdrowienie, ponieważ żadne lekarstwo nie jest tak skuteczne jak prawidłowe działanie limfocytów - tłumaczy dr hab. Sławomir Makowiec. - Nawet zaawansowany nowotwór w organizmie, jeśli zostanie rozpoznany przez układ odpornościowy, ulega degradacji. Nowotwory stosują bardzo doby kamuflaż, by funkcjonować w ludzkim ciele, a NMD im w tym - najprościej mówiąc - bardzo pomaga.Taki mechanizm bezpieczeństwa, polegający na wykryciu kodonu STOP i rozpadzie nieprawidłowego RNA matrycowego, jest stosowany zarówno przez komórki zdrowe, jak i te nowotworowe. W obu przypadkach celem jest zaprzestanie produkcji wadliwych białek.
Naukowcy z UG pracują nad szczepionką przeciw rakowi
Włożyć "kij w szprychy""
Opracowanie skutecznej blokady mechanizmu obronnego komórek nowotworowych wzięły sobie za cel dwa gdańskie zespoły badawcze. Naukowcy z UG zajmują się m.in. modelowaniem molekularnym struktur, które następnie są fizycznie otrzymywane w laboratoriach PG. Te finalnie trafiają do badań biologicznych w Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi
Uniwersytetu Gdańskiego.
- By dezaktywować wybrane białko w komórkach nowotworowych, musimy znaleźć dla niej swoisty inhibitor, można powiedzieć "kij w szprychy" dla danego białka. Wprowadzenie takiej cząsteczki do komórki nowotworowej powoduje że dane białko przestaje być aktywne. Możemy na przykład w miejsce ATP - adenozynotrifosforanu, którego obecność jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania białka, wprowadzić inny związek chemiczny silnie wiążący się z miejscem, w którym prawidłowo powinno się znajdować ATP. Taki związek powinien pasować jak klucz do zamka w miejsce wiązania ATP, najlepiej, żeby ten "klucz" już na stałe pozostał w "zamku". Mówimy wtedy, że nasza cząsteczka ma większe powinowactwo niż naturalny ligand - tłumaczy dr hab. Makowiec.
Laureat Nobla w dziedzinie fizyki współpracuje z gdańskimi naukowcami
Długa droga do celu
W tym momencie naukowcy z gdańskich uczelni starają się wyselekcjonować związki, które mogłyby stać się takimi inhibitorami. Jak informują, do przebadania jest kilka tysięcy struktur o obiecujących właściwościach. W tym celu potrzebne jest użycie superkomputerów, które obliczą wszelkie interakcje. Dopiero wtedy można będzie przejść do syntezy i badań na poziomie białek i komórek.
- Wiele obiecujących związków, które miały skutecznie leczyć nowotwory, okazało się niemożliwych do zastosowania w farmakologii, dlatego trzeba cierpliwie szukać, badać i sprawdzać - zaznacza naukowiec.Nawet jeśli testy komórkowe się powiodą, to jest to dopiero 1/5 drogi. Wtedy rozpocznie się faza związana z testowaniem konkretnego związku pod kątem skuteczności terapeutycznej, toksyczności i możliwych interakcji w organizmie. Zespoły badawcze nie zrażają się jednak i do 2024 roku chcą przebadać kilka tysięcy związków.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy