Największe odkrycia, które zmieniły oblicze nauki, zawdzięczamy zwykle nie tylko wytrwałej pracy badaczy, ale często też... przypadkowi. Tak stało się z cząsteczką, która miała być lekiem antybakteryjnym, a przez zbieg okoliczności jest obiecującym preparatem na opryszczkę. Do tego z trójmiejskim rodowodem.
tak, zmagam się od lat, za każdym razem kiedy spada mi odporność
73%
mam od niedawna i dopiero zaczynam zgłębiać ten temat
6%
nie, ale bardzo się jej obawiam
11%
nie mam, ale nie będę się przejmować, nawet jeśli się nią zarażę
10%
Gdyby nie przypadek, Alexander Fleming nie odkryłby penicyliny, która zrewolucjonizowała medycynę, gdyby nie polski student z opryszczką, być może nie mielibyśmy polsko-szwedzkiego preparatu, który może zrewolucjonizować leczenie tej nieprzyjemnej choroby. Wszystko zaczęło się blisko 20 lat temu, a ogromny wkład w wynalezienie tego preparatu ma trójmiejski naukowiec prof. Franciszek Kasprzykowski z Wydziału Chemii
Uniwersytetu Gdańskiego.
- Profesor Kasprzykowski pracuje nad tą cząsteczką od blisko 20 lat. To modyfikowana chemicznie cząsteczka, dla której pierwowzorem jest ludzka cząsteczka białka - cystatyna C, której odkrywcą jest Szwed, profesor Anders Grubba z Uniwersytetu w Lund, u którego na stażu podoktorskim był właśnie prof. Kasprzykowski - mówi dr hab.
Sylwia Rodziewicz-Motowidło, prodziekan ds. badań i rozwoju Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego i koordynatorka prac polskiego zespołu badawczego.
Ludzka cystatyna C występuje we wszystkich płynach w organizmie ludzkim i pełni funkcję pierwszej obrony przeciwko infekcjom bakteryjnym i wirusowym.
- To pierwszy nieimmunologiczny system obrony człowieka. Ta cząsteczka radzi sobie dobrze z niewielkimi infekcjami, gorzej, jeśli do akcji wkraczają wirusy i lekooporne bakterie - dodaje naukowiec.
Wykorzystując specyficzne właściwości tej cząsteczki prof. Grubba i prof. Kasprzykowski postanowili zaprojektować nową, jednak o wiele mniejszą cząsteczkę, dzięki czemu łatwiej byłoby ją dostarczyć ludzkiemu organizmowi - nazwano ją cystapep. O sukcesie zdecydował jednak czysty przypadek.
- Pewnego razu jeden z polskich stażystów u prof. Grubba przyszedł do laboratorium z olbrzymią opryszczką na twarzy. Stwierdził, że skoro pracujemy nad związkiem antybakteryjnym to może się nim posmaruje - dodaje prodziekan.
- To było w piątek, a w poniedziałek wrócił z wygojoną twarzą. Był to zupełny przypadek, bo w końcu pracowano nad lekiem antybakteryjnym, a okazało się że działa też antywirusowo.Tego odkrycia dokonano w 2001 r., od tego czasu preparat ulepszono, a w przyszłym roku pod nazwą "Magisk" w postaci żelowej maści na opryszczkę ma trafić do sprzedaży.
- Nie jest to lek na opryszczkę - niestety jeśli raz zarazimy się wirusem, który ją wywołuje, nie pozbędziemy się go już nigdy. Natomiast maść "Magisk" o dwa i pół raza lepiej zwalcza wirusa przy niższym stężeniu - mówi dr Rodziewicz-Motowidło.
Na razie testują go ochotnicy - głównie polscy i szwedzcy studenci - dotknięci tą chorobą. Jednak do naukowców z UG już zgłaszają się chorzy z całego kraju.
- Mamy kilka przypadków bardzo ciężkiej opryszczki, zobaczymy wkrótce, jak preparat sobie z nimi poradzi - dodaje naukowiec.
Prace nad nowym preparatem prowadzone są w ramach międzynarodowego projektu EUREKA. Polscy naukowcy uzyskali na prowadzenie badań około 860 tys. zł z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, z kolei Szwedzi pozyskali z bliźniaczej instytucji w swoim kraju sumę odpowiadającą około 1,3 mln zł.
Na razie nie wiadomo, jaka będzie cena rynkowa preparatu "Magisk".
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy