Dwa nowe, wyjątkowe roztocze z rodziny nużeńcowatych - odkryli naukowcy z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii Wydziału Biologii UG. Pierwszy z nich - Miridex putorii, zamieszkujący skórę głowy tchórza, to nie tylko nowy gatunek, ale też nowy dla nauki rodzaj. Natomiast Demodex pusillus jest jednym z najmniejszych zwierząt na świecie.
zdecydowanie tak, to moja pasja, myślę, że jeszcze wiele nie wiemy o świecie, który nas otacza
48%
raczej nie, ale staram się być na bieżąco z bardziej przełomowymi informacjami
41%
nie interesuje się tym w ogóle
11%
Odkrycia prof.
Joanny Izdebskiej i prof.
Leszka Rolbieckiego oraz ich współpracowników dotyczą dwóch gatunków z rodziny Demodecidae (nużeńcowate). Jak podkreślają naukowcy, to roztocze o nietypowym dla tej grupy pajęczaków robakowatym kształcie i silnie skróconych odnóżach, a także mikroskopijnych rozmiarach.
- Roztocze (Acari) to drobne pajęczaki, o zróżnicowanej budowie i trybie życia, ale podobnie jak inne pajęczaki mają cztery pary nóg. Tymczasem u nużeńcowatych są one silnie zredukowane, kikutowate, u stadiów młodocianych prawie niewidoczne - tłumaczy dr hab. Joanna Izdebska, prof. UG z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii. - Wiele roztoczy przypomina małe "pajączki", a nużeńcowate są robakowate, delikatne, zwykle wydłużone, kształtem wpasowujące się w zamieszkiwane mikrosiedliska w obrębie skóry, czy innych struktur/tkanek żywiciela (np. mieszki włosowe, przewody wyprowadzające gruczołów skóry).Biolożka z UG wśród 100 najważniejszych kobiet
Roztocz z ekstremalnie długim narządem kopulacyjnym
Okazuje się, że Miridex putorii to nie tylko nowy gatunek, ale też nowy dla nauki rodzaj (nazwa rodzajowa - Miridex - pochodzi od łacińskiego słowa
mirus - osobliwy, niezwykły, dziwny; nazwa gatunkowa - putorii - od putorius, czyli tchórz). Roztocz ten zamieszkuje skórę głowy tchórza zwyczajnego Mustela putorius.
Jak wyjaśniają naukowcy, jego osobliwą cechą jest ekstremalnie długi narząd kopulacyjny (aedeagus, penis), zajmujący ponad 50 proc. długości ciała.
- U roztoczy z wielu grup w ogóle nie istnieją takie narządy, wówczas samce do zapłodnienia samicy wykorzystują inne struktury. Np. u kleszczy samiec przenosi nasienie do otworu płciowego samicy przy pomocy swoich narządów gębowych, a samce roztoczy z innych grup wykorzystują zastępcze narządy kopulacyjne (gonopody) lub nawet zostawiają nasienie na podłożu, skąd samice same je pobierają - mówi prof. Joanna Izdebska.W przypadku Miridex putorii ewenementem jest nie tylko długość narządu kopulacyjnego, ale też jego umiejscowienie - jego ujście jest zlokalizowane z przodu ciała, w rejonie narządów gębowych.
Wyjątkowy gatunek motyla odnaleziony po 130 latach
Odkryli najmniejsze zwierzę na świecie?
Drugie odkrycie naukowców z UG, Demodex pusillus również należy do wyjątkowych. Roztocz jest bowiem jednym z najmniejszych na świecie roztoczy i najprawdopodobniej w ogóle jednym z najmniejszych na świecie zwierząt - samiec osiąga tylko ok. 60 mikrometrów [µm] = 0,06 mm długości.
D. pusillus został odkryty u nietoperza borowca wielkiego Nyctalus noctula, pochodzącego z Polski.
Warto przypomnieć, że prof. Joanna Izdebska oraz prof. Rolbiecki dokonali opracowania wszystkich znanych na świecie gatunków roztoczy z rodziny Demodecidae, uwzględniającego taksony z tej grupy opisane na przestrzeni 180 lat, wraz z ich rozmieszczeniem geograficznym i występowaniem u żywicieli (publikacja Izdebska i Rolbiecki 2020).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy