Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony na całym świecie 18 kwietnia, ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych dat o znaczeniu dla całego świata.

Celem "święta zabytków" jest przede wszystkim przybliżenie społeczeństwu zagadnień związanych z ochroną spuścizny minionych pokoleń. Jest to również święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami - konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów oraz przedstawicieli innych zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także społeczników, właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.

Obchody święta zabytków w Polsce
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym, oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony. Organizowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa doroczne obchody MDOZ to spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz zachowania dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego. W tym roku spotkania odbędą się w ośmiu miejscach Polski i będą poruszały zagadnienia kluczowe dla systemu ochrony zabytków, od ewolucji stanu prawno-administracyjnego, poprzez systemy szczególnej ochrony na przykładach pomników historii i parków krajobrazowych, po przejawy łączenia niematerialnego dziedzictwa kulturowego z zabytkami i rolę społecznego wymiaru ochrony zabytków. Główne obchody MDOZ odbędą się w Łańcucie i będą połączone z otwarciem wystawy przygotowanej z okazji jubileuszy wpisów na Listę światowego dziedzictwa "Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście światowego dziedzictwa UNESCO".

Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie pomorskim
Tematem głównym spotkania w Gdańsku będzie "Społeczna opieka nad zabytkami, jako ważne wsparcie ochrony zabytków", podczas którego, między innymi, zostanie zaprezentowany wiatrak typu paltrak w Mokrym Dworze, jako przykład społecznego zaangażowania w ochronę zabytków. Swoim doświadczeniem podzieli się sołtys Mokrego Dworu, Wiesław Zbroiński, który własnymi siłami "dał drugie życie" wiatrakowi sprowadzonemu z Wyszogrodu (powiat płocki, województwo mazowieckie).

Po uzyskaniu niezbędnej zgody konserwatora zabytków, niszczejący, ponad 100-letni wiatrak, w 2016 roku został rozebrany, przeniesiony i odtworzony z maksymalnym poszanowaniem zachowanej zabytkowej substancji w Mokrym Dworze na Żuławach Gdańskich. Rekonstrukcja obiektu trwała 2 lata i była niezwykle drobiazgowa. Renowacji poddano też ponad wiekowe elementy wyposażenia wiatraka. Dziś odwiedzający mogą nie tylko poznać historię krainy wiatraków, którą dawniej nazywano Żuławy, ale również zakupić chleb ze zmielonej w tym historycznym obiekcie mąki.

Jak podkreśla dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, dr hab. Katarzyna Zalasińska, zabytki w Polsce, mimo wielu trudnych doświadczeń w historii, spoczywają nie tylko w fachowych rękach służb konserwatorskich, ale są również pod baczną opieką społeczników:

- Piękno zabytków w Polsce, to przede wszystkim efekt pracy pokoleń specjalistów, którzy m.in. dbają o zachowanie najwyższych standardów przy konserwacji skarbów naszego dziedzictwa. Ważnym fundamentem systemu ochrony jest też społeczne zaangażowanie. Społeczni opiekunowie zabytków oraz działające na tym polu organizacje społeczne wspierają służby konserwatorskie oraz właścicieli zabytków. Niech Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków będzie okazję do wdzięczności wszystkim tym, którzy dbają o zabytki.

Spotkanie będzie dostępne online na kanale YouTube TV NID. Szczegóły na stronie nid.pl oraz na kanałach mediów społecznościowych NID.