Bezkompromisowy Wojciech Smarzowski czytelnie i stanowczo opowiada o ludzkim zepsuciu i kościelnym systemie wymagającym gruntownego remontu. "Kler" nie jest ostrzem wymierzonym w katolików, a jedynie filmowym narzędziem służącym piętnowaniu budzących odrazę praktyk. Niezależnie od tego, czy podczas niedzielnej mszy siadamy w pierwszym czy ostatnim rzędzie, czy może w ogóle omijamy kościół szerokim łukiem, ten film warto zobaczyć.
Smarzowski wykłada na filmowy ołtarz grzechy chciwości, żądzy i władzy. Rozlicza przede wszystkim człowieka jako jednostkę.
Kontrowersjami towarzyszącymi "Klerowi" można byłoby obdarować po równo każdy z pozostałych 15 filmów zakwalifikowanych do Konkursu Głównego 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. To jednak bezczelna wręcz dociekliwość, bezkompromisowy styl i fantazyjna odwaga w podejmowaniu trudnych filmowych tematów sprawiają, że z gorączkową niecierpliwością, namacalnymi obawami i niepohamowaną ciekawością wszyscy spoglądają tylko na Wojtka Smarzowskiego. A ten kolejny raz nie zawodzi, potwierdzając nietuzinkowy warsztat i wirtuozerską wręcz zdolność opowiadania.
Rozhulany skocznymi rytmami i zasypany toną humoru zwiastun, jak przystało na reżysera, stanowił jedynie zasłonę dymną. Owszem, w "Klerze" pretekstów do salw śmiechu nie brakuje, ale komediowy posmak "Kleru" bardzo szybko nabiera goryczy. Entuzjastycznym reakcjom towarzyszy coraz większa powściągliwość, frywolną opowieść wypiera ciężki gatunkowo psychologiczny dramat, a Smarzowski raz po raz serwuje nam elektrowstrząsy, po których trudno dojść do siebie. Szczególnie podczas konfrontacji z porażającym finałem.
Nieustające owacje dla ekipy filmu
Wiwisekcję polskiego Kościoła Smarzowski przeprowadził niezwykle kompleksowo, czemu służy naładowana (może aż nadto) wątkami historii trzech księży. Trybus (Robert Więckiewicz) notorycznie zagląda do kieliszka, a celibat traktuje dość wybiórczo. Lisowski (Jacek Braciak) przypomina typ klerykalnego dorobkiewicza ukierunkowanego na karierę w Watykanie. Kukuła (Arkadiusz Jakubik) cieszy się estymą wśród wiernych do czasu, gdy nie padnie ofiarą pedofilskich oskarżeń. Moralne i "zawodowe" zepsucie widać też "na górze" - arcybiskup Mordowicz (Janusz Gajos) z profesją duchownego ma już niewiele wspólnego. Kalkuluje z precyzją wziętego bankiera, konfabuluje ze zwinnością polityka, inwestuje niczym wyrachowany biznesmen.
Księża u Smarzowskiego nie są bezdusznymi gangsterami w sutannach. To ludzie pokiereszowani przez los, którzy w pewnym momencie dali się zdominować własnym słabościom.
Lista kościelnych grzechów głównych jest zresztą znacznie dłuższa i głównie dopisywaniu kolejnych pozycji służy Smarzowskiemu pierwsza część filmu. Bardziej ilustracyjna niż analityczna, mocno rozrywkowa i komediowa, przy tym czasami mało angażująca, przewidywalna i zbyt oczywista (przypomina się "Drogówka"). W dodatku stanowiąca pożywkę dla zagorzałych przeciwników filmu, bo właśnie wtedy twórcy "Kleru" najmocniej punktują współczesny Kościół, tworząc (na szczęście) tylko iluzję dzieła jednowymiarowego.
10
Koncepcyjnie film rozkwita właściwie dopiero w drugiej połowie. I właśnie w tym momencie warto skoncentrować swoją uwagę na ekranowej prawdzie, wyzbyć się uprzedzeń i poddać się racjonalnej obserwacji. Bez epatowania złością, oburzeniem czy podświadomym strachem. Tylko wówczas dostrzeżemy, że "Kler" nie stanowi elementu żadnej propagandowej, politycznej tuby. Nie celuje w bezbronnych wierzących. Nie jest podbudowany tanią sensacją. Rozbudowana ekspozycja bohaterów służy przede wszystkim obnażeniu mechanizmu ludzkiego upodlenia i zepsucia. Smarzowski wykłada na filmowy ołtarz grzechy chciwości, żądzy i władzy. Rozlicza przede wszystkim człowieka jako jednostkę. W tym przypadku jednostkę, która do zaspokojenia mrocznych potrzeb wykorzystuje społeczną pozycję i status duchownego.
"Kler" to jednocześnie przypowieść o zasiewaniu zła na każdym, podatnym na nie gruncie, nawet tym poświęconym i teoretycznie nieskazitelnym. Księża u Smarzowskiego nie są bezdusznymi gangsterami w sutannach. To ludzie pokiereszowani przez los, którzy w pewnym momencie dali się zdominować własnym słabościom. Trybus wódką zapija samotność, Lisowskim kieruje chora ambicja podbudowana trudną przeszłością, a Kukuła nie potrafi rozliczyć się z widmami dzieciństwa. Tytułowy kler tonie w obłudzie, zakłamaniu i oszustwie, ale gdzieniegdzie, choć nieśmiało i mało wyraziście, widać przebłyski dobra. Księża nie do końca są tu złem wcielonym.
Bez żadnej taryfy ulgowej, w bardzo apodyktyczny sposób, Smarzowski prześwietla natomiast zjawisko pedofilii wśród duchownych. Za pomocą niezbyt skomplikowanych środków artystycznych, scen naładowanych bólem, odtrąceniem i nie tylko dziecięcą traumą, reżyser wyraża absolutny sprzeciw wobec nie tyle samych bezdusznych aktów, a kościelnej polityce tuszującej przypadki molestowania. "Kler" jest filmowym manifestem nawołującym do radykalnych zmian watykańskiej strategii, a przynajmniej próby podjęcia debaty na ten temat.
U Smarzowskiego nie tylko przekaz, ale i jego forma odgrywa znaczącą rolę. A za tę w głównej mierze odpowiada świetnie dobrana obsada, aczkolwiek chciałbym nareszcie zobaczyć u twórcy "Domu złego" czy "Wołynia" zupełnie świeży zestaw współpracowników. Sprawdzona gwardia póki co jeszcze się sprawdza. Bryluje przede wszystkim Braciak, który ze względu na wielowątkowość swojej postaci ma największe pole manewru. Doskonale prezentuje się Jakubik, którego Kukuła przechodzi największą metamorfozę.
Solidnie wypada Więckiewicz, choć chwilami można odnieść wrażenie, że twórcom filmu zdarza się nieraz zapomnieć o jego postaci. Gajos jest klasą samą w sobie. Smarzowski po raz kolejny udowadnia, że potrafi wydobyć ze swoich aktorów wcale nie to, co jest najlepsze, lecz to, co przede wszystkim w danym filmie jest potrzebne. Warto jeszcze przysłuchać się mocno tym razem minimalistycznej muzyce Mikołaja Trzaski, która szczególnie w końcówce filmu znakomicie podbija dramaturgię.
O "Klerze" było głośno przed pokazem w Gdyni i na pewno poziom decybeli nie spadnie po oficjalnej premierze kinowej, która dopiero przed nami. Smarzowski znów udowodnił, że nie boi się kontrowersji i tematów tabu. Kościół nie zadrży w posadach, oby drgnęły sumienia.
Można wziąć kasę z Pisf telewizji czy kogo tam i zrobić film o patologiach wśród każdej grupy zawodowej czy społecznej - przepraszam i to jest „ sztuka” ? To jest na festiwalu polskich filmów w konkursie głównym ?
?
5 lat
1610
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:48
To bierz i rób a nie skoml i wyj tutaj.
na pohybel oszołomom
5 lat
23
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-25 07:04
Nie no.... sztuka to "Smoleńsk". Sztuka robienia kiczu :-P
5 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 20:53
Dobrze napisana recenzja !!
5 lat
710
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:22
Wiadomo że film miał wywołać kontrowersje i wywołał.
Ważne jednak żeby coś się po nim zaczęło dziać w sposobie traktowania tej uprzywilejowane grupy tak przez obywateli jak i same instytucje państwowe.
Rozdział kościoła od państwa!!!
5 lat
79
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:26
26 lat temu mój dwuletni Łukaszek POwiedział do starszego o 1.5 roku braciszka : "Upi Ojtuś " = "Głupi Wojtuś"...
bumbum215
5 lat
108
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:28
Miłosz Kuziemka (3)
Co powiedziałby Św.p. Jerzy Popiełuszko, gdyby przedstawić mu filmową definicję KK Smarzowskiego?
Co powie Polak?
O jakim sumieniu mówi autor artykułu?
Tendencyjny, bo narracyjnie skrajny- reżyser przyznał sie do ateistycznego światopoglądu-, tendencyjny, bo jednowymiarowy w swym wyrazie, pozwala traktować obraz jako marksistowską propagandę i sposób zarabiania. Na skrajnych emocjach i igrzyskach tłuszczy. Dziś całkiem nowego znaczenia nabiera sentencja: tylko świnie siedzą w kinie. Polecam pod rozwagę. Intelektualną.
Miłosz Kuziemka
5 lat
2018
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:40
Pewnie tylko o Smoleńsku można tendencyjne filmy dla plebsu kręcić!!
Oko
5 lat
48
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 22:27
święta prawda, renegaci dostają kasę na takie demoliberalne zło
vvsd
5 lat
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 08:06
Oglądałeś ten film skoro go tak rozjechałes?
j.w.
taki tam
5 lat
35
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 21:46
Jeżeli Smarzowski jest ateistą , nie chodzi do kościoła to skąd jest takim specjalistą ? (1)
Propaganda bolszewicka , żydowska i szwabska tak go ustawiły. Ku radości tłuszczy takiej jak on.
Lipski
5 lat
2217
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 22:47
Napisał tępy psycho-fanatyk
zbrodniczgo ruchu żydokomuchów, pedofili, satanistów i lewaków, którego symbolem jest starożytne urządzenie do powolnego zabijania w męczarniach - krzyż z przybitymi zwłokami człowieka.
5 lat
15
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 22:28
(1)
Ile tu botów PiSoPutinowskich!!
Igor
5 lat
914
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 23:39
Napewno mniej niż POpaprancow :)
5 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 23:19
Jak jest taki kozak niech (5)
Nakreci film w którym pokaże ten sam wątek ale w islamie. Jestem ciekaw czy wtedy ludzie będa tak zachwyceni i czy wtedy zbierze tyle samo pochwal.
5 lat
2215
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 07:24
(1)
Islam u nas rządzi?
5 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:44
W Europie tak. A my ponoc jestesmy pelnoprawnym czlonkiem wspolnoty UE
wiec co jeszcze powiesz?
5 lat
42
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 08:48
Co wy z tym islamem macie? (1)
Z ambony wam mózgi formatują ?
taki tam
5 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 12:45
coraz bardziej sie panoszy w Europie w ktorej mieszkamy
otworz oczy..
tobie chyba wyborcza formatuje mozg. zapewne wierzysz tez we wszystko co mowi merkel.
5 lat
53
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-10-29 15:44
ciekawy głos w dyskusji na filmweb
https://www.filmweb.pl/film/Kler-2018-810402/discussion
kapralowy
5 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 23:27
PiS wyborca (2)
Prawda o kościele, tutaj nie chodzi tu o wiarę ale tą kastę ludzi - kler
5 lat
813
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-19 23:37
Jest wiele takich kast (1)
Można wiele filmów o tej tematyce nakręcić bo pedofile są wszędzie nie tylko w kk. Ale wiedział że to się sprzeda i będzie miał z tego kasę odpowiednią więc było najłatwiej zrobić o kk bo wie że mu krzywdy nie zrobią. Jestem ciekaw jaka była by reakcja tych wszystkich krytyków i ludzi jakby zrobił film o tytule Koran i pokazał pedofilie w tej wierzę która jest 1000000 razy większa niż w kk. Ale takich dużych jaj pewnie niema aby taki film nakręcić.
5 lat
74
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-09-20 08:00
Koran u nas nie rządzi, panie pleban.
A film jest o funkcjonariuszach KK w Polsce. Nie tylko o pedofilii wśród nich.
Najpierw obejrzyj.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
