Nie "bambik" i nie "cringe". Młodzieżowym Słowem Roku 2023 zostało oznaczające aprobatę "rel" - tak zadecydowali internauci. Na podium znalazły się też "sigma" i "oporowo". Dodatkowo kapituła plebiscytu postanowiła wyróżnić słowo "oddaje".
Poznaliśmy zwycięzcę 8. edycji popularnego plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku, w którym internauci oraz jurorzy decydują, jakie słowo jest obecnie najbardziej popularne wśród młodych ludzi. W tym roku internauci oddali
rekordową liczbę ponad 140 tys. głosów. Ich decyzją
zwyciężyło słowo "rel".
"Rel" Młodzieżowym Słowem Roku 2023
- Zwycięskie słowo "rel" jest wyrazem zgody. Dosłownie i metaforycznie. Z jednej strony oznacza aprobatę tego, co mówił przedmówca, z drugiej - obrazuje zgodną współpracę uczestników dialogu - powiedziała prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK, przewodnicząca jury plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku.
Gen Z to nie Jay-Z: czym różnią się pokolenia?
Przewodnicząca jury plebiscytu zaznaczyła, że
"rel" ma też (prawie) wszystkie cechy językowego hitu.
- Jest światowe, pochodzi od angielskiego "relatable", "czyli możliwy do powiązania z czymś", jest krótkie, funkcjonuje jako samodzielny skrót umożliwiający szybką i puentującą reakcję komunikacyjną, jest przyjazne, gdyż tworzy atmosferę pozytywności przez oddawanie takich znaczeń, jak: "zgadzam się z tobą", "czuję tak samo", "potwierdzam", "racja" i w końcu - jest bardzo popularne wśród młodzieży - wyjaśniła.
"Sigma", "oporowo" i "oddaje"
Drugim wyrazem, który otrzymał największą liczbę głosów, jest
"sigma". Jak wyjaśniła prof. Wileczek, "wyraz wywodzi się z manosfery. Przekroczył jednak ten zamknięty obszar i wszedł do języka potocznego z adresem młodzieżowym. Tę oddaloną, bo dopiero osiemnastą literę alfabetu greckiego, wybrano do nazwania osoby silnej (mężczyzny lub kobiety), nieszukającej jednak poklasku, sytuującej się z dala od blichtru władzy, za to mającej realny (czytaj: autentyczny) wpływ na rzeczywistość".
Na trzecim miejscu usytuował się synonim dobrze znanych już wyrażeń: "do oporu", "w opór", czyli
"oporowo".
- Znaczy przede wszystkim "intensywnie, mocno, dużo" i takie rozumienie wiąże się z popularnym internetowym wiralem o rolniczych konotacjach: "oporowo całodobowo", ale - jak wiele wyrazów slangowych - także i "oporowo" może być używane w różnych kontekstach - wyjaśniła przewodnicząca jury.Jury plebiscytu postanowiło przyznać dodatkowe wyróżnienie dla słowa
"oddaje".
- Wprawdzie już dobrze jest zadomowione w młodej polszczyźnie, ale - jak mówi młodzież - "ma potencjał". Poza tym jest utworzone na gruncie języka polskiego - powiedziała prof. Wileczek.
Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Inicjatywa powstała w 2016 r. Jej celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Jak jednak wyjaśniają organizatorzy, Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku.
W ubiegłym roku
zwyciężyła "essa", czyli "coś łatwego, co przychodzi łatwo". Wcześniej na podium trafiały takie słowa, jak:
"sztos" (2016) - oznaczające coś niesamowitego,
"XD" (2017), czyli emotka wyrażająca coś śmiesznego,
"dzban" (2018), a więc osoba głupia,
"alternatywka" (2019) - odnosząca się do dziewczyny o alternatywnych upodobaniach i zachowaniach oraz
"śpiulkolot" (2021), czyli miejsce do spania. Listę i definicje wybranych słów ze wszystkich edycji plebiscytu można znaleźć w
Galerii Młodzieżowych Słów Roku.
18-letni rysownik ma 15 mln fanów na TikToku. Robi coś zaskakującego
- Bambik - żółtodziób, nieudacznik, słabeusz, początkujący albo gorszy gracz, zawodnik. Określenie pejoratywne lub ironiczne, czasem żartobliwe;
- Baza - wyraz aprobaty, uznanie dla czyjejś opinii, zwłaszcza wygłaszanej z odwagą lub kontrowersyjnej;
- Bratku/bruh - zwrot do kumpla, przyjaciela, ziomka (dawne bracie, brachu), występujące też w wersji zapożyczonej z angielskiego (brother, skrócone bro)'. Bruh bywa synonimem bratku, częściej jednak ma znaczenie osobne - jako westchnienie wyrażające frustrację i niezadowolenie;
- Cringe - coś żenującego, obciachowego, wywołującego wstyd lub niesmak;
- Delulu - oznacza osobę ogarniętą obsesją, zakochaną w swoim idolu/idolce, rzadziej w osobie z bezpośredniego otoczenia, i wierzącą we wzajemność. Często spotykane w języku fanek i fanów K-popu;
- Drillowiec - w podstawowym znaczeniu osoba interesująca się drillem, czyli bardziej agresywną, mocniejszą i mroczniejszą odmianą trapu (dominującego w ostatnich latach nurtu rapu). Gdy wykracza poza kontekst muzyczny, opisuje w sposób pozytywny pewien luz w zachowaniu i ubiorze, częściej jednak jest pejoratywnym określeniem wytykającym łączenie patologii, nawiązań do świata gansterskiego i drogiej garderoby. A czasem po prostu określeniem osób noszących bardzo drogie ubrania znanych marek;
- Fr/FR - z ang. for real "naprawdę, realnie, rzeczywiście, na serio". Zazwyczaj występuje jako wyraz zgody i aprobaty wobec wypowiedzi przedmówcy;
- Git - dobry, dobrze (skrót: G); zgłaszane także w wersji gites, gitesik, gitara, gituwa (gitówa). Słowo wieloznaczne, obecne w slangu od stu lat;
- IMO - skrót od ang. in my opinion "moim zdaniem". Jest akronimem zastępującym dłuższe wyrażenia: "według mnie", "w moim przekonaniu";
- Kys - skrótowiec od ang. kill yourself, czyli dosł. "zabij się". Niedosłowne, czasem żartobliwe określenie oznaczające tyle co "odczep się, ogarnij się" albo 'zamknij się', kończące dyskusję. Popularne w grach wideo i na YouTube;
- LOL/lol - skrótowiec od ang. lots of laugh "dużo śmiechu"; niegdyś odnosił się do zaznaczania komizmu i żartu, obecnie coraz częściej występuje w wypowiedziach o czymś niespodziewanym, zaskakującym, nieodpowiednim i wcale nieśmiesznym;
- NPC - niewyróżniająca się lub nieznana osoba; ktoś, kto zachowuje się mechanicznie, podejrzanie, dziwnie - jak postać z gry;
- Odklejka - stan oderwania od rzeczywistości lub osoba, która nie rozumie, co się dzieje, jest nieobecna myślami, zachowuje się dziwnie lub głupkowato;
- Oporowo - bardzo, dużo, najmocniej, najlepiej, ale także intensywnie pracować, robić coś do końca;
- Rel - z ang. relatable; "możliwy do powiązania z tematem"; potwierdzenie tego, co mówił przedmówca; inaczej "czuję to samo" lub zgadzam się z tobą";
- Rizz - wyraz pochodzi od ang. charisma. Oznacza zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną; urok; umiejętność "podrywu" i szerzej - wrażenie wywierane na innych;
- Side-eye - tłumaczone na język polski jako "boczne oko"; Spojrzenie z ukosa wyrażające, zdumienie, zażenowanie, niechęć, niezadowolenie; wywodzi się z memów prezentujących twarze z tzw. "krzywym spojrzeniem";
- Sigma - określenie wywodzące się z manosfery i odnoszące się do mężczyzny niezależnego, intrygującego, pewnego siebie;
- Slay - świetnie, znakomicie; określenie czegoś, co robi wrażenie, albo kogoś, kto wzbudza podziw, imponuje, "poraża" np. atrakcyjnym wyglądem; okrzyk zadowolenia;
- Zgerypała - żartobliwy zrost wyrazowy oznaczający ocenę niedostateczną lub komentarz do fatalnej w skutkach decyzji, nieszczęśliwego zbiegu okoliczności; niefart. Pochodzi z cytatu: "Z gery pała, z maty kolejna", zaczerpniętego z serialu "Szkoła".