Wiceprezydent Gdańska Monika Chabior rozmawiała z ministrą edukacji Barbarą Nowacką nt. problemu kryzysów psychologicznych wśród dzieci i młodzieży. Według danych opublikowanych przez fundację GrowSpace padł rekord prób samobójczych dzieci i młodzieży w 2023 roku, a jeden z największych wzrostów dotyczy województwa pomorskiego. Specjaliści psychiatrii mówią o problemie "manifestacji bądź chęci zwrócenia na siebie uwagi". Samorząd razem z fundacją przygotowują rekomendacje na wykorzystanie 3 mld zł dla psychiatrii dziecięcej, jednak dotychczas mimo wielu inicjatyw sytuacja nie zmieniła się. Konkretów brak, a największym problemem, z którym mierzą się młodzi ludzie, jest nadal brak dostępu do psychoterapii.
byłe(a)m u psychologa, ale skończyło się na 1-2 wizytach
9%
nie, ale tylko dlatego, że nie ma miejsc na NFZ, a prywatnie mnie nie stać
10%
ja nie, ale bliska mi osoba korzysta
16%
nie, nie mam takiej potrzeby
40%
- W poniedziałek jako aktywiści fundacji GrowSpace opublikowaliśmy druzgocący raport dotyczący prób samobójczych dzieci i młodzieży w 2023 roku w Polsce. Drugi rok z rzędu ta liczba przekroczyła ponad 2000. Dostajemy wiele pytań, dlaczego tak się dzieje. Według danych, które zebraliśmy z komend wojewódzkich policji, w województwie pomorskim jest najwyższy wskaźnik prób samobójczych wśród młodych ludzi. Warto również dodać, iż dane pokazują, że najmłodsze osoby, które dopuściły się prób samobójczych, mają zaledwie 7 lat. Apelujemy do osób decyzyjnych, ale również do tych wszystkich, którzy mają wpływ na to, co dzieje się z młodymi ludźmi. To są rodzice, nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy, a czasami nawet przyjaciele, którzy mogą zaobserwować, iż dzieje się coś złego. Wraz z raportem opublikowaliśmy również listę rekomendacji dla Ministerstwa Zdrowia - mówiła Paulina Filipowicz, psycholożka, aktywistka Fundacji GrowSPACE.
GrowSpace: rośnie liczba prób samobójczych wśród najmłodszych w Polsce
Wśród rekomendacji aktywiści apelują o zwiększenie liczby miejsc w szpitalach na oddziałach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży.
Przywołują tu sytuację z grudnia ub.r., kiedy Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Gdańsku informował o wstrzymaniu przyjęć ze względu na przepełniony oddział.
- Pamiętamy też o tym, że to jest krok, który dzieje się w momencie już pełnego kryzysu, gdy taki młody człowiek trafia na oddział. Dlatego w rekomendacjach proponujemy również rozszerzenie, zadbanie o ten poziom referencyjności zero, czyli psychoedukację, pomoc środowiskową, pomoc ambulatoryjną, która również powinna być dostępna w szpitalach. Mówimy również o psychoedukacji, która powinna być podstawowym elementem podstawy programowej w szkole - dodaje psycholożka.Problem niewystarczającej opieki środowiskowej wielokrotnie podkreślali już specjaliści psychiatrii i przedstawiciele Szpitala Psychiatrycznego.
- Moje dziecko ma problem, źle się zachowuje, pocięło się, więc zaprowadzę je do szpitala i jak wyjdzie, tematu nie będzie - takie myślenie jest w społeczeństwie, ale zdrowie psychiczne to nie złamana noga, którą się po prostu naprawia. 90 proc. hospitalizacji, które u nas są, można by uniknąć - gdyby system funkcjonował, gdyby działała poradnia i oddziały dzienne, których nie ma. Ale nie oszukujmy się, bez pieniędzy nie zbudujemy jakości. Psychiatria dziecięca to inwestycja, nie koszt - przekonywał już we wcześniejszych rozmowach z nami Mariusz Kaszubowski, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Tadeusza Bilikiewicza w Gdańsku.
W Polsce brakuje terapeutów i psychiatrów
Fundacja zwraca uwagę na problem braku psychologów, psychiatrów i terapeutów. Według raportu oczekiwanie na psychiatrę dziecięcego zajmuje ponad 200 dni w Polsce.
- Biorąc pod uwagę to, że mamy w Polsce zaledwie ponad 500 psychiatrów dziecięcych, widzimy, jak ważne jest aby zadbać o kadrę, by specjaliści chcieli pracować w tym publicznym sektorze, i by również naprawić sytuację systemową, to są lata zaniedbań. I teraz potrzebujemy też lat, aby odbudować ten system, który w tym momencie nie jest w stanie obsłużyć wszystkich, którzy tej pomocy potrzebują - przekonywała Paulina Filipowicz.
Nastolatek w szpitalu psychiatrycznym. Dlaczego oddział jest przepełniony?
Gdańsk planuje przesiewowe badania dzieci i młodzieży pod kątem kryzysu psychocznego
- Z naszej perspektywy rzeczywiście dramatem jest to co się zdarzyło głównie od czasu pandemii. Zobaczyliśmy jak te liczby wystrzeliły do góry. W Gdańsku uczy się 91 tys. dzieci w szkołach publicznych i dotarcie do nich, poprawa ich sytuacji jest ogromnym wyzwaniem dla całego systemu. Z panią ministrą Barbarą Nowacką rozmawialiśmy o tym co możemy zrobić w całości systemu. Naszym zdaniem w Gdańsku istotne jest aby po pierwsze ulżyć dzieciom, popracować nad tym żeby szkoły, miejsca w których się uczą, spędzają dużą część swojego życia były mniej stresujące. Druga sprawa to uczenie pracowników kluczowych - nauczycieli. Pracuje u nas 8 tysięcy nauczycieli, najważniejsi są dla nas psychologowie, pedagodzy, wychowawcy a także nauczyciele w-f - mówiła Monika Chabior, wiceprezydent Gdańska.Jak podkreślała, w Gdańsku działa program ochrony zdrowia psychicznego, funkcjonuje aplikacja wsparcia, współpraca z organizacjami pozarządowymi i dążenie, by powstało więcej "
punktów zero", do których każdy może przyjść bez względu na to, czy jest skierowany, czy nie. To np. punkty Niebieskich Trampek.
- Złożyliśmy aplikację do środków z Unii Europejskiej na badania przesiewowe w szkołach. Zależy nam na tym, żeby przesiewowo badać regularnie stan dzieci - tych, które są w wieku zagrożonym kryzysem - dodała wiceprezydent Gdańska.
Depresja - objawy. Jak rozpoznać depresję u dorosłych, dzieci i nastolatków?
Jak nie spowodować efektu Wertera?
Aktywiście z Fundacji GrowSpace podkreślają, że mimo dramatycznych w kryzysach suicydalnych jest tzw. "szara strefa", która nie jest nikomu znana.
- To są tematy trudne i bardzo wiele osób nie decyduje się na to, by wzywać służby, jeśli nie ma takiej potrzeby lub czasami rodziny proszą o to, aby informacja o zdarzeniu nie była uznawana za próbę samobójczą. I to jest też kolejny aspekt, który próbujemy jako fundacja, jako aktywiści poruszać, aby nie bać się tego tematu, bo oczywiście efekt Wertera jest realnym zjawiskiem, ale polega na tym, iż te próby mają miejsce wtedy, gdy się o tym nie mówi, gdy ten temat próbuje się schować, gdy dzieci wiedzą, że wydarzyła się tragedia, ale nikt im o tym nie mówi, nikt im tego nie tłumaczy - przekonywała Paulina Filipowicz.- Z naszej perspektywy bardzo ważne jest, żeby każda, nawet najmniejsza próba była wykryta i by pomoc została uruchomiona. Wtedy natychmiast jest włączana jest pomoc specjalistów, współpraca z rodzicami. Największym niebezpieczeństwem jest próba powtórna i do tego nie możemy dopuścić. Kolejnym aspektem jest sprawienie, aby nie doszło do tego efektu wertera, czyli do tego, żeby próba powtórzyła się w danej społeczności. Tutaj nasza praca teraz również będzie pogłębiona - przekonywała Monika Chabior, wiceprezydent Gdańska.Jak wyjaśniała, w sytuacji zdarzenia się tragedii w danej społeczności szkolnej wsparcie otrzymają uczniowie, nauczyciele, którzy będą mieli zapewnione wizyty u psychologa.
"Jestem z Trójmiasta, więc...". Takie problemy widzą młodzi
Jakie są najczęstsze przyczyny podejmowania prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży?
Według badań przeprowadzonych przez
Uniwersytet Gdański w 2022 roku to: brak wsparcia ze strony najbliższego otoczenia, przemoc, brak zrozumienia, wyśmiewanie się, narkotyki, długi, powierzchowność relacji, niska odporność psychiczna, zaburzenia i choroby psychiczne.
- Trzy lata temu zaczęliśmy widzieć te zmiany, dwa lata temu, przeprowadziliśmy badanie z Uniwersytetem Gdańskim, żeby dowiedzieć się czy rzeczywiście jest tak, bo krążyło takie przekonanie, że dzieci, które targają się na swoje życie, to dzieci niezauważone. Z naszych badań pogłębionych wynikało, że to nie są dzieci niezauważone, to są dzieci zauważone, często we wsparciu, ale takim, które nie jest wystarczające. Dlatego absolutnie psychiatria potrzebuje wzmocnienia. Zaczęłam nie bez kozery, od rzeczy najprostszych, od edukacji, gdzie możemy zatrzymywać lawinę, która może do tragedii doprowadzić - podkreślała.Podczas badań psychologowie z UG wykazali, że stan psychiczny w szkołach jest gorszy niż jeszcze kilka lat temu, a problemy uczniów ujawniały się jeszcze przed pandemią, choć ta dodatkowo postrzegana jest jako wydarzenie traumatyczne. Wiele osób boryka się z problemami od lat, część ma diagnozy zaburzeń psychicznych, wśród których najczęściej pojawiały się zaburzenia lękowe, depresyjne, ale także nieprawidłowo rozwijająca się osobowość.
Ze wstępnych wyników badań wynikało też, że dziewczęta wykazywały się gorszym stanem psychicznym niż chłopcy. Młodzież ma duże problemy z komunikacją, adaptacją i akceptacją. Widoczny jest również opór ze strony rodziców, którzy nie zawsze chcą współpracować z kadrą szkolną, a nawet ze swoim dzieckiem. Łatwiej im wyprzeć problem lub stwierdzić, że kłopoty psychiczne ich dzieci to rozdmuchiwanie sztucznych problemów.
-
II Miejsce
-
III Miejsce
-
I Miejsce
Samobójstwo - gdzie szukać pomocy?
Jeśli dzieje się coś złego i wiesz, że życie i zdrowie tej osoby jest zagrożone, zadzwoń pod numer alarmowy 112 i postaraj się przekazać służbom lokalizację miejsca, w którym znajduje się ktoś potrzebujący pomocy. Pamiętaj, w takich sytuacjach ogromne znaczenie ma czas.
Korzystaj z bezpłatnych telefonów pomocowych, takich jak m.in.:
- 116 123 - bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych, czynny 7 dni w tygodniu od 14:00 do 22:00,
- 800 70 22 22: całodobowe centrum wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym,
- 116 111 - bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę,
- 800 12 12 12 - Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, czynny 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy