Konferencja Wychodźstwo z Europy Środkowo-Wschodniej: wzorce migracji transatlantyckich (East Central Europe in Exile: Patterns of Transatlantic Migrations) jest wynikiem współpracy pomiędzy środkowoeuropejskimi partnerami: Uniwersytetem Gdańskim (koordynator projektu - dr Anna Mazurkiewicz, Wydział Historyczny), Instytutem Historii Słowackiej Akademii Nauk (PhDr. Slavomír Michálek, DrSc.), Departamentem Studiów Amerykanistycznych Uniwersytetu Karola w Pradze (doc. PhDr. Francis D. Raška, PhD), Historycznego Archiwum Węgierskiej Służby Bezpieczeństwa (dr Magdolna Baráth). Nawiązanie współpracy umożliwił grant przyznany w drodze konkursu przez Fundusz Wyszehradzki. W organizację konferencji i towarzyszących jej wydarzeń aktywnie włączyło się Muzeum Emigracji w Gdyni.

"East Central Europe in Exile" zgromadzi w Gdańsku badaczy z trzynastu krajów, w tym liczne grono naukowców z Polsko-Amerykańskiego Towarzystwa Historycznego. Obrady konferencji w dniu 31 maja (czwartek) o godz. 15:00 otworzy JM Rektor Uniwersytetu Gdańskiego-prof. dr hab. Bernard Lammek, a także Prezes Polish-American Historical Association-prof. Neal Pease. Zaproszenia do wzięcia udziału w tej uroczystości otrzymali też przedstawiciele lokalnych władz samorządowych. W tym pierwszym dniu obrad dokonany zostanie przegląd wychodźstwa z krajów naszego regionu, który rozpocznie wykład prof. Jože Pirjevca ze Słoweńskiej Akademii Nauk.

Drugi dzień obrad (piątek, 1 czerwca) do południa wypełnią referaty poświęcone transatlantyckim rejsom, od miast portowych, przez warunki i etapy podróży, aż po przyjazd do Ameryki. Popołudniowe sesje dyskusje koncentrować się będą wokół działalności środkowoeuropejskich uchodźców, w tym ponadnarodowej współpracy pomiędzy nimi. Dyrektor Instytutu Historii Słowackiej Akademii Nauk przybliży słuchaczom emigracyjną działalność słowackiego dyplomaty Jána Papánka, kolejni referenci z Czech, Węgier, Polski i USA opowiedzą o działalności społecznej, politycznej i kulturalnej m.in. Petra Zenka, Tibora Eckhardta, Stefana Korbońskiego, czy Czesława Miłosza, co nada biograficzny charakter studiom nad wychodźstwem po II wojnie światowej. Sesja czwarta skupi się natomiast na działalności politycznej prowadzonej w ramach ponadnarodowych organizacji politycznych, a także aktywności publicystycznej i wydawniczej emigrantów.

Trzeci dzień konferencji (sobota, 2 czerwca) poświęcony głównie procesom integracji, akulturacji i asymilacji uchodźców otworzy wystąpienie prof. M.B.B. Biskupskiego zatytułowane: "Święto niepodległości nie przekracza Atlantyku: Polska, Polonia i 11 listopada, 1918-2012". W godzinach popołudniowych specjaliści z Polski i USA dyskutować będą nad stosunkiem środkowo-europejskich emigrantów do innych grup etnicznych.

Konferencja zakończy się w niedzielę, 3 czerwca. W tym dniu debaty rozpoczną się wystąpieniem prof. Thomasa Napierkowskiego i dotyczyć będą obecności kulturalnej środkowoeuropejskich uchodźców w Stanach Zjednoczonych. Obrady konferencji zakończy panel poświęcony źródłom do badań nad emigracją, który stanowił będzie znakomitą okazję do debaty na temat form przyszłej współpracy, a jednocześnie istotne wprowadzenie do warsztatów "Jak pisać historię migracji", które zaplanowane zostały na niedzielne popołudnie. Przybyli do Gdańska naukowcy ujawnią w ich trakcie tajniki swojego warsztatu, demonstrując wybrane metody badawcze, sposoby interpretacji i prezentacji wyników badań.

Poza współpracą naukową, spotkanie gdańskie sprzyjać też będzie nawiązaniu kontaktów z instytucjami kultury. W czwartek (31 maja) uczestnicy obrad konferencji spotkają się z koordynatorami Muzeum Emigracji w Gdyni. W trakcie spotkania nakreślone zostaną ramy przyszłej współpracy. Muzeum Emigracji otrzyma też dary przedstawicieli polonijnych środowisk akademickich, które zasilą jego zasób archiwalny i biblioteczny. Spotkanie odbędzie się w Muzeum Miasta Gdyni. Natomiast w sobotę (2 czerwca), przybyłych do Gdańska naukowców zaprasza Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.

W ramach konferencji odbędzie się także pokaz filmu dokumentalnego: Sieroty Rewolucji: Losy niepełnoletnich emigrantów i re-emigrantów 1956 roku (Orphans of a Revolution: The Fate of Underage Hungarian Emigrants and Re-emigrants of 1956). Film z napisami w języku angielskim wyświetlony będzie w piątek, 1 czerwca o godz. 20:00, w budynku wydziałów Filologicznwgo i Historycznego, w sali 1.43. Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy.

Ponadto, w trakcie trwania konferencji w hallu wydziałów Filologicznego i Historycznego, przy ul. Wita Stwosza 55, w Gdańsku odbędzie się wystawa fotografii ilustrujących wydarzenia na Węgrzech w 1956 roku i ich bezpośrednie skutki, w tym blisko dwustutysięczną falę uchodźców - największą od czasu zakończenia działań wojennych w Europie. Zebrane w węgierskich archiwach fotografie zebrał i opracował węgierski historyk i dokumentalista Béla Nóvé. Stałą wystawę dotyczącą powojennej historii Węgier udostępni także Ambasada Węgier.

Pełny opis wydarzenia