Język kaszubski od lat nie jest już ciekawostką północnej Polski a oficjalnym językiem, który używany może być w urzędach czy szkołach. Coraz więcej osób chce się go uczyć, nie tylko dlatego, żeby polepszyć znajomość wyniesioną z domu, podtrzymać tradycję czy zgłębiać lingwistyczną zagadkę, ale aby związać z nim swoją zawodową przyszłość.
tak, zawsze z podziwem słucham jak ludzie rozmawiają w tym języku
38%
tak, kaszubski pojawia się w coraz większej ilości miejsc, chciałbym go rozumieć
9%
nie wiem, wolałbym chyba poświęcić czas na naukę innego języka
18%
nie, zupełnie nie czuję się związany z kulturą i językiem kaszubskim
35%
Praca dla osób ze znajomością języka kaszubskiego jest w szkołach, jednostkach kulturalnych, instytucjach, urzędach, turystyce, kaszubskojęzycznych mediach.
Od 2005 roku możliwe jest zdawanie języka kaszubskiego na maturze. Z danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku wynika, że wtedy w całym województwie pomorskim maturę taką zdawało 16 osób, w 2010 kaszubskich maturzystów było 37, w ubiegłym roku 19, ale za to 6 osób zdawało taką maturę poza tutejszą komisją, w tym jedna... w Krakowie.
Osoby niezwiązane z tematem na pewno będą zaskoczone, że w roku szkolnym 2010/2011 w pomorskiem kaszubskiego uczyło się aż...
10 511 uczniów (w 193 szkołach podstawowych, 60 gimnazjach, 5 szkołach średnich) - dane z Systemu Informacji Oświatowej. Z roku na rok przybywają kolejne setki (dla porównania w roku szkolnym 2007/2008 kaszubskiego uczyło się 6076 dzieci).
Szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły średnie coraz chętniej tworzą klasy lub przedmioty z językiem kaszubskim. Tak jest na przykład w
Sopockiej Akademii Tenisowej, gdzie uczniowie z drugiej klasy gimnazjum i pierwszej klasy liceum mieli możliwość wybrania języka kaszubskiego jako dodatkowego przedmiotu.
- Zajęcia to nie tylko nauka języka. Chodzi głównie o to, aby młodzież zdawała sobie sprawę z tego w jakim regionie żyje. W dobie globalizmu regionalizm ma przecież coraz większe znaczenie, i to na różnych płaszczyznach - mówi
Andrzej Szczepański, dyrektor szkoły.
Oczywiście, aby nauka była możliwa szkoła musiała zatrudnić odpowiednich nauczycieli, którzy mogą uczyć kaszubskiego - Annę Witkowską i Bartosza Byczkowskiego.
- Rzeczywiście w województwie pomorskim jest praca dla nauczycieli języka kaszubskiego, co roku odbywają się nowe nabory, bo coraz więcej uczniów na wszystkich poziomach nauczania chce uczyć się tego języka - tłumaczy
Lucyna Radzimińska, specjalista ds. oświaty w Zrzeszeniu Kaszubsko - Pomorskim.
Jeśli nauka języka kaszubskiego jest w ofercie edukacyjnej szkoły (jest to możliwe na wszystkich poziomach nauczania) uczeń i jego rodzice
podejmują dobrowolną decyzję o podjęciu nauki. Od tego momentu
kaszubski to dodatkowy przedmiot, z którego ocena pojawi się na świadectwie szkolnym i będzie wliczana do średniej ocen. Przedmiot to
zawsze trzy dodatkowe godziny w tygodniu - dwie w szkolnej ławie i jedna warsztatowa (to pozwala m.in. organizować wycieczki i poznawać kulturę "na żywo").
Oferta szkół w tym zakresie rośnie przede wszystkim dlatego, że ludzie zwyczajnie chcą się uczyć tego języka. Jest jeszcze jeden prozaiczny powód: nauka kaszubskiego jest lepiej subwencjonowana niż kształcenie "zwykłego" ucznia. W zależności od różnych czynników szkoła dostaje na "zwykłego" ucznia
około 4 tysięcy złotych, a na ucznia, który uczy się kaszubskiego najczęściej (w zależności od ilości uczniów)
150 proc. tej kwoty. Osoba, która chce nauczać kaszubskiego musi legitymować się
odpowiednim zaświadczeniem. Wydaje je zespół orzekający przy
Zrzeszeniu Kaszubsko - Pomorskim. Egzamin i wydanie zaświadczenia umożliwiającego naukę języka w szkołach i przedszkolach
kosztuje 500 zł i
od tego roku jest ważne przez rok, trzy, pięć lat lub bezterminowo (od tego roku dla osób, które ukończyły kaszubistykę na
Uniwersytecie Gdańskim oraz absolwentów studiów podyplomowych w zakresie nauczania języka kaszubskiego, dla tych drugich po zdanym egzaminie). Od tego roku egzamin będzie trudniejszy - ustny i pisemny.
Gdzie zatem uczyć się kaszubskiego - dla zdobycia kwalifikacji lub własnej fantazji?
- Nie widziałam nigdzie ogłoszeń o prywatnych lekcjach języka kaszubskiego - mówi Lucyna Radzimińska. -
Ale gdyby ktoś miał taką potrzebę na pewno znalazłby nauczyciela kaszubskiego.W Trójmieście kursy kaszubskiego od 2008 roku organizuje
Akademia Kształcenia Zawodowego. W ubiegłym roku przeszkoliła około 100 osób m.in. na kursach dla osób początkujących, średniozaawansowanych, doskonalenia nauki czytania i pisania po kaszubsku.
- Nasi absolwenci to głównie nauczyciele, ale są też osoby spoza Kaszub, które nigdy nie miały styczności z kaszubskim, ale chciały go poznać. Teraz sprawnie porozumiewają się w tym języku - mówi
Beata Lost z Akademii Kształcenia Zawodowego. -
Kurs podstawowy to 48 godzin dydaktycznych. Trwa 8 tygodni. Kosztuje 1398 złotych.Młodzi ludzie, którzy kompleksowo chcą związać swoją przyszłość z kaszubszczyzną (a może nawet tak
jak pionierka w tym zakresie - dr Hanna Makurat - obronić doktorat w języku kaszubskim) mogą podjąć naukę na kaszubistyce, która od 2009 roku realizowana jest przez Instytut Filologii Polskiej
Uniwersytetu Gdańskiego. Można tam podjąć studia licencjackie na specjalności nauczycielskiej (dwuprzedmiotowej: nauczanie języka polskiego i wiedzy o języku i kulturze kaszubskiej).
- Nie ma szalonego zainteresowania tym kierunkiem. W tym roku akademickim studia na kaszubistyce rozpoczęło 25 młodych ludzi - mówi
dr Małgorzata Klinkosz, zastępca dyrektora ds. studentów w Instytucie Filologii Polskiej, opiekun grupy kaszubistów. -
To niszowa specjalność, może dlatego nasi studenci potrafią tak bardzo oddać się nauce. Widać ich autentyczną integrację ze środowiskiem i kulturą kaszubską. Dzięki temu zaangażowaniu są rozpoznawalni i - w grupie, która w tym roku ukończy studia - mają już pracę: w muzeach, mediach, instytucjach. To także przyszli nauczyciele języka kaszubskiego - nam jako kadrze bardzo zależy, aby byli perfekcyjnie kompetentni.Program studiów obejmuje naukę mówienia, czytania, pisania. Jest także translacja, zajęcia edytorskie, dziennikarskie, kulturoznawcze, podstawy historii, organizowane są warsztaty dla studentów.
Nie trzeba znać języka i być Kaszubem, żeby tam studiować. Istnieje także grupa dla początkujących, gdzie wszystkiego można nauczyć się od podstaw.
Osoby z wykształceniem magisterskim, które znają język kaszubski mogą także podnosić swoje kwalifikacje na
Podyplomowych Studiach Kwalifikacyjnych Pedagogiczno - Metodycznych w Zakresie Nauczania Języka Kaszubskiego.
- Na gdańskim uniwersytecie w tych studiach udział biorą głównie nauczyciele, którzy chcą podnosić swoje kwalifikacje - mówi dr Klinkosz. -
Nauka trwa 3 semestry. Jeden semestr kosztuje 1500 złotych. W tej chwili brakuje dwóch osób, aby mogła ruszyć grupa.
Studium Podyplomowe Kwalifikacyjne Metodyczno-Kulturoznawcze Języka Kaszubskiego działa też w ramach Instytutu Filologii Polskiej na Akademii Pomorskiej w Słupsku. Tam semestr
kosztuje 1400 złotych.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy